In ‘Vooruit met de logistiek’ kijkt Amsterdam Logistics naar de toekomst van de logistiek. Er moet verduurzaamd worden, dat is voor iedereen duidelijk. Maar de logistieke sector verandert ook onder druk van de huidige dynamische tijd en (inter)nationale omgeving. Ondernemers, onderzoekers en bestuurders met transport en logistiek in hun genen of portefeuille laten hun licht schijnen op de toekomst.* Vandaag is het woord aan Karlien Brolsma. Zij verruilde onlangs CTVrede in Zaandam, specialist in multimodaal containervervoer over weg en (binnen)water, voor een functie als commercieel operationeel manager bij rederij Anthony Veder. Beide bedrijven hebben duurzaamheid hoog in het vaandel staan.
Tekst: Anke Hoets.
* Ook een bijdrage leveren aan deze rubriek of wil je reageren? Stuur ons een e-mail en dan nemen we samen door wat de mogelijkheden zijn.
Hoe staat jouw sector er in april 2023 voor?
“We hebben slechtere jaren gehad dan 2022. Er was veel vraag naar binnenvaart. Dat had te maken met de situatie in Oekraïne, maar ook met het klimaat. Door het lage water konden grote schepen niet naar Duitsland. Het was dus een goed jaar met hoge vraag naar binnenvaartcapaciteit, maar ook een uitdagend jaar vanwege de kosten voor materialen en personeelstekorten. Nu lijkt de markt zich te stabiliseren. Verduurzaming is voor deze sector een enorme uitdaging; de transitie naar een ander type brandstoffen moet ingezet worden voor de hele binnenvaartsector. Daar is tijd voor nodig, ook omdat schepen lang meegaan. En we zijn nog zoekende, want op welke brandstof ga je op varen: op waterstof of elektrisch? Ga je schepen bouwen of ombouwen en welke dan? En een groot, modern en hybride binnenvaartschip dat 20 jaar mee kan, is zeker twintig procent duurder dan een conventioneel schip. Maar je hebt niet even een paar miljard op de plank liggen om alle schepen te vernieuwen, dus hoe gaat dat bekostigd worden?”
Wat moet anders?
“De spirit om te verduurzamen is er, maar het wordt ondernemers op dit moment niet makkelijk gemaakt; het kost, tijd, geld en moeite. Als ondernemer zit je al snel tussen twee vuren, in een catch22: banken hebben moeite met het financieren van de meerprijs van duurzame schepen. En de markt vraagt om prijzen laag te houden op basis van kostenplaatjes van conventionele schepen. Terwijl je eigenlijk voor een aantal jaren commitment van klanten nodig hebt om te kunnen investeren. Verduurzamen kan op dit moment eigenlijk alleen als je je nek uitsteekt en zorgt dat ketenpartijen accepteren dat zij moeten mee-investeren, bijvoorbeeld in de vorm van volume of omzet. En bedrijven denken vaak ‘ ik wacht het af’.
CTVrede is wel geslaagd in de transitie naar duurzame schepen door samen te werken met Sendo Shipping. Dat heeft samen met Concordia Damen hybride elektrische schepen ontwikkeld en gebouwd. De schepen zijn modulair gebouwd, zodat je als scheepseigenaar kunt meebewegen als op termijn elektrisch varen wordt vervangen door bijvoorbeeld waterstof. Ook Heineken is een nieuwe koers ingeslagen, door zich te verbinden aan de elektrische schepen.”
Waar zie je kansen om te vernieuwen?
“Op mkb-niveau is er veel kennis en ondernemerschap voor innovatie. Je ziet dat schippers investeren in elektrisch en hun energieconsumptie optimaliseren tijdens het varen. Schippers doen dit doorgaans op eigen initiatief. Ze zijn toegewijd en verdienen daarvoor lof. Dus doe iets wat binnen je macht ligt, want: een kans om te vernieuwen is vaak ook een kans om op te schalen. Het is daarnaast makkelijk om te zeggen dat binnenvaartschippers conservatief zijn, maar kijk ook naar het landschap waarin ze opereren. Om te verduurzamen heb je andere partijen uit de keten nodig. Als je bijvoorbeeld op methanol wilt gaan varen, dan moet je wel overal methanol kunnen bunkeren. Dus daar ligt een vraagstuk.”
Wie kan en moet verandering aanjagen?
“Dankzij het commitment van CTVrede kon Sendo Shipping twee hybride elektrische schepen bouwen. En CTVrede kon zich op zijn beurt hierop vastleggen door te zorgen dat schepen doorgaans vol varen. Cargill,een belangrijke klant, ondersteunt op zijn beurt de verduurzaming die CTVrede realiseert. Grotere partijen kunnen dus een belangrijke rol spelen. De overheid onderzoekt ook actief hoe de verduurzaming van de keten aangejaagd en ondersteund kan worden. Bijvoorbeeld met regelgeving: zij bepaalt waar je een waterstofstation mag neerzetten en moet de balans zoeken tussen de infrastructuur aanleggen en risico’s beperken voor de omgeving. Het is een proces dat wat mij betreft kan worden versneld, maar we moeten de overheid wel de tijd geven.”Dankzij het commitment van CTVrede kon Sendo Shipping twee hybride elektrische schepen bouwen. En CTVrede kon zich op zijn beurt hierop vastleggen door te zorgen dat schepen doorgaans vol varen. Cargill,een belangrijke klant, ondersteunt op zijn beurt de verduurzaming die CTVrede realiseert. Grotere partijen kunnen dus een belangrijke rol spelen. De overheid onderzoekt ook actief hoe de verduurzaming van de keten aangejaagd en ondersteund kan worden. Bijvoorbeeld met regelgeving: zij bepaalt waar je een waterstofstation mag neerzetten en moet de balans zoeken tussen de infrastructuur aanleggen en risico’s beperken voor de omgeving. Het is een proces dat wat mij betreft kan worden versneld, maar we moeten de overheid wel de tijd geven.”
Hoe zie je de logistiek in 2050?
“De logistiek blijft mensenwerk; wat je ook digitaliseert, de uitzondering regeert. Er zijn altijd zaken die je niet beheerst: stakingen, het weer, oorlog, onze sector komt nooit los van de elementen. Of van marktkrachten, want consumptie zal altijd zorgen voor schommelingen. De logistiek zal dan ook wendbaar moeten blijven. Ik verwacht dat in 2050 de sector wat brandstoffen betreft vergaand verduurzaamd is. We zullen tegen die tijd wel een standaard hebben. Daarnaast zal er het een en ander veranderen in de neveneffecten: welke brandstoffen worden op welke manier opgewekt en hoe worden emissies afgevangen? Er wordt op dit moment volop gezocht naar de ideale brandstof en helaas weten we nog niet welke techniek en brandstof grootschalig gaan landen. Voor welke brandstof gaan de havens, producenten en vervoerders kiezen? Die keuze is ook afhankelijk van beschikbaarheid. In de autoindustrie is Tesla een opvallende aanjager geweest door over heel Europa een eigen laadnetwerk te leggen. Wat er dan mogelijk is! Dankzij dat netwerk kon Tesla snel opschalen en volgden de conventionele autoproducenten in de transitie naar elektrisch rijden. Voor schepen verwacht ik dat beschikbaarheid van het laadnetwerk of andere brandstoffen, betaalbaarheid en regelgeving bepalend zullen zijn.”
