Amsterdam Connecting Trade rondt met successen af

Dit voorjaar stopt Amsterdam Connecting Trade (ACT). Het programma had als doel de integrale ontwikkeling van drie innovatieve, duurzame logistieke bedrijventerreinen aan de zuidkant van Schiphol. Het ontwikkelde zich als een instrument voor integrale gebiedsontwikkeling van de westzijde van de Metropoolregio Amsterdam door een brede publiek-private coalitie. Ook droeg het bij aan de ontwikkeling van een nieuwe visie op de regionale economie en de rol van de logistiek hierin.

 

In Logistiek pijler van de nieuwe economie heeft SADC, gebiedsontwikkelaar en ACT-grondlegger, de voorgeschiedenis en verworvenheden van Amsterdam Connecting Trade uitgebreid laten documenteren. Tien jaar ACT heeft een indrukwekkende resultatenlijst (zie kader) opgeleverd waar de opvolger, de Tafel Ruimte & Infra van de Amsterdam Logistics Board, op kan voortborduren. Naast de concrete resultaten heeft het programma geleid tot:

• een scherpe focus op actuele en toekomstige ontwikkelingen in markt, economie en maatschappij;
• een nieuwe visie op gebiedsontwikkeling op een hoger schaalniveau;
• de ontwikkeling van innovatieve, logistieke vastgoedconcepten.

 

SADC-directeur Ruud Bergh: ”žACT vormde een belangrijke fase in het debat en de ontwikkeling van bedrijventerreinen waarbij de kavelgerichte benadering van gebiedsontwikkeling werd verbreed naar een integrale aanpak. Anno 2015 zijn we toe aan de realisatie van ontwikkelde concepten en projecten. Daarbij horen andere spelers dan de (semi)publieke partijen die aan de oorsprong stonden van ACT.”

 

Oorsprong
Met ACT speelden de grondleggers – SADC, provincie Noord-Holland, gemeente Haarlemmermeer en Schiphol – in op drie trends: mainport Schiphol moest kunnen groeien mét aandacht voor leefbaarheid en voor de bereikbaarheid van luchthaven en omliggende bedrijventerreinen. De drie onderwerpen werden rond 2005 op verschillende tafels besproken. De ACT-grondleggers geloofden dat een integrale aanpak meer impact zou hebben. Het uitgangspunt was de vraag ‘Hoe het logistieke bedrijfsleven in een snel veranderende markt de optimale omgeving te bieden om nationaal en internationaal te kunnen opereren?’ ACT-programmadirecteur Paul Jansen: ”žDe nadruk op leefbaarheid vertaalde zich in de inzet op een duurzame ontwikkeling. De aandacht voor bereikbaarheid leidde tot initiatieven voor een meer multimodale logistiek. Integrale gebiedsontwikkeling was ons motto; niet alleen investeren in de hardware (gebouwen en infrastructuur) maar ook in de software (hoogwaardige services en een aantrekkelijke omgeving).”

 

Drie pijlers

Het programma steunde op drie pijlers: duurzaamheid, multimodaliteit en beyond logistics. In tien jaar tijd zijn business cases ontwikkeld voor de hogesnelheidsvrachttrein, voor ongestoord logistieke verbindingen tussen onder meer Schiphol en veiling Aalsmeer en voor een Truckterminal. Ook is met inzet van ACT eLink opgezet waarbij outbound goederen op Schiphol digitaal worden afgehandeld. Binnenkort wordt 50% van de aangesloten vracht via eLink verwerkt.

 

Naast ketenintegratie, kwam er aandacht voor clustervorming, een trend in de logistiek waarbij gelijksoortige bedrijven elkaar makkelijk kunnen ontmoeten en vinden. Bij de ontwikkeling van de bedrijventerreinen richtte ACT zich met name op kansrijke clusters die vanwege de logistieke activiteiten de nabijheid van Schiphol zoeken: Aerospace, Fashion, Life Sciences, ICT-hightech en Perishables.

 

Samenwerking voorwaarde voor succes
Geen van de projecten zou zijn gerealiseerd zonder een nauwe samenwerking tussen publieke en private partijen. Het vertrouwen van de markt, en dan met name verladers, was hard nodig om te werken aan multimodale proposities en ongestoord logistieke verbindingen. Ook werd duidelijk dat voor een sterk intermodaal systeem en goede achterlandverbindingen een brede samenwerking nodig was, breder dan alleen aan de zuidkant van Schiphol. Er moest regionaal worden samengewerkt. Die gedachte was een eerste aanzet tot de oprichting van de Amsterdam Logistics Board waarin logistieke bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen nu samenwerken.

 

Leefbaarheid
Het thema leefbaarheid kreeg in de loop der jaren eveneens een andere invulling binnen ACT dankzij de samenwerking met regionale partijen. Ruud Bergh: “Het oorspronkelijke sterke logistieke profiel van de bedrijventerreinen (hardware en software) werd nadrukkelijker verbonden met de duurzame economie. Schiphol Trade Park moest niet alleen het meest duurzame bedrijventerrein van Europa worden – dus multimodaal, duurzaam en beyond logistics -, maar ook een voorbeeldproject op het gebied van de circulaire en biobased economie.”

 

Logistieke Westas
Dat de regio de elementen in huis had om een voorbeeld te zijn, werd duidelijk toen SADC het concept van de Logistieke Westas introduceerde. Daarmee werd ACT opgeschaald naar de westkant van de regio; naar het gebied tussen het Noordzeekanaal, Schiphol en Aalsmeer. “Een gebied met drie grote logistieke knooppunten (airport, seaport en greenport) die een unieke mix vormen door de onderlinge nabijheid en complementaire vervoersmodaliteiten”, aldus Bergh. Het concept bracht de logistiek en de positie van de regionale knooppunten opnieuw voor het voetlicht. Ook zorgde het voor hernieuwde energie bij publieke en private partijen.

 

Logistiek regisseur van goederenstromen binnen circulaire economie
De Westas heeft inmiddels een centrale plek in de toekomstvisie van de Amsterdam Logistics Board. Het gebied heeft het voordeel dat het én grote logistieke knooppunten heeft en industriële en nutsbedrijven (energie, water, recycling). De mix van verschillende soorten bedrijven en stromen garanderen een schaal die nodig is om de circulaire processen rendabel te maken. En de logistiek, die zich al lang niet meer beperkt tot de traditionele rol van opslag en overslag, is de facilitaire schakel. De sector is regisseur van stromen (mensen, goederen, energie, grondstoffen, water) voor de opkomende circulaire en biobased economie in de regio.

 

Innovatief bedrijventerrein
De logistiek, industrie en nutsbedrijven vormen samen de pijler onder de nieuwe economie van de Metropoolregio Amsterdam. De gevolgen voor bedrijventerrein Schiphol Trade Park zijn duidelijk. Innovatie krijgt er volop de ruimte en er is een directe verbinding met de zone langs de A4 waar gewassen voor de biobased economie worden geteeld. Nu de planvorming voor Schiphol Trade Park is afgerond en de uitgifte van de eerste deelgebieden aanstaande is, is het tijd voor ACT om het stokje over te dragen aan de bredere coalitie binnen de Tafel Ruimte & Infra. Die is begin februari officieel van start gegaan.