Vanwege de brexit is voor producten als verse groenten, bloemen en zuivel vanaf 1 april een gezondheidscertificaat verplicht voor export naar het VK. Peter Verbaas van de NVWA: ‘Zendingen zonder de juiste papieren komen in de problemen.’
Misschien wel de belangrijkste ‘brexit-dag’ van het jaar voor de agro-sector is 1 april 2021. Vanaf die dag moeten bij export van de Europese Unie (EU) naar het VK onder meer bloemen, groenten en fruit, en vele veterinaire producten die worden gemaakt van dierlijke grondstoffen zijn voorzien van een fytosanitair certificaat of veterinair gezondheidscertificaat.
De deadline van 1 april – ‘Geen grap!’, benadrukt brexit-coördinator van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) Peter Verbaas – staat in het Border Operating Model (BOM) van de Britse overheid. In dit document is vastgelegd hoe de Britten in drie fases de nieuwe importregels introduceren. Op basis van het BOM is certificering van wat ‘hoge risico producten’ heten, zoals bomen, vaste planten en levende dieren, al sinds 1 januari verplicht. Voor vrijwel alle andere agro-producten geldt de certificeringsverplichting vanaf 1 april.
250 gezondheidsdocumenten
Iedere productcategorie heeft een eigen veterinair gezondheidscertificaat dat de NVWA opstelt op basis van Britse regelgeving. ‘Er zijn zo’n 250 verschillende gezondheidsdocumenten. Denk bijvoorbeeld aan eieren, kaas en vleessoorten’, legt Verbaas uit.
Om voor ieder product het juiste certificaat te krijgen moeten exporteurs een aantal belangrijke administratieve stappen zetten. Zo moeten exporteurs de juiste e-herkenning hebben, zich bekendmaken bij de NVWA en registreren bij de relevante keuringsdienst, die per sector, product of productgroep kan verschillen. Vervolgens is registratie bij het ICT systeem e-certNL noodzakelijk en exporteurs moeten zich bij de Britse overheidssystemen bekendmaken.
Details gezondheidscertificaat
De Britten hebben in het Border Operating Model (BOM) lijsten staan van de producten die per 1 april fytosanitaire certificaten of veterinaire gezondheidscertificaten moeten hebben. Echter, met het VK wordt over de details van de certificaten in deze lijst nog gesproken door de Europese Commissie (EC), het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij (LNV), de NVWA en de keuringsdiensten.
Verbaas: ‘Voor Britse landbouwgoederen die naar de EU worden geëxporteerd gelden sinds 1 januari 2021 de importregels die voor alle landen buiten de EU gelden. Maar de Britten hebben voor hun import een gefaseerde invoering gekozen. Dit zorgt er mede voor dat tot 1 april nog onduidelijkheid is over details bij diverse exportcertificaten. Maar vergis u niet. Certificering zal in vrijwel alle gevallen noodzakelijk zijn en de tijdige voorbereiding van bedrijven hierop is cruciaal.’
De brexit-coördinator van de NVWA adviseert exporteurs om de websites van de Britse overheid én de NVWA goed te volgen, zodat zij zeker weten voor welke producten veterinaire of fytosanitaire gezondheidscertificaten nodig zijn en hoe zij die aan moeten vragen. In de tussentijd is het raadzaam om alle denkbare voorbereidingen te treffen. Verbaas: ‘En oefen vooral ook een keer!’.
Vernietigingskosten
Begin 2021 is de vrees van Verbaas bevestigt dat een forse groep ondernemers zich nog maar heel beperkt had voorbereid op de veranderde importprocessen bij transporten vanuit het VK. Hierdoor zijn transporten van bijvoorbeeld vlees en vis bij de grens in enkele gevallen door de NVWA tegengehouden. Daarnaast zijn als gevolg van onder meer logistieke opstoppingen vóór, bij en na de grens sommige ladingen zelfs zo vertraagd dat die niet meer geschikt waren voor menselijke consumptie en vernietigd moesten worden.
Verbaas waarschuwt: ‘De kosten van de vernietiging en het verlies van de lading komen voor rekening van de ondernemer. Bereidt iedereen zich vóór 1 april wel goed voor, dan kunnen we voorkomen dat bedrijven geconfronteerd worden met dergelijke pijnlijke verliesposten.’
