Er wordt op Linkedin veel geschreven over zero emissie zones voor stadslogistiek. Ook veel onzin. Zoals dat veel binnensteden in 2025 op slot gaan voor dieselbusjes en -vrachtwagens. Simpelweg niet waar. Wat is er wel bekend? In het klimaatakkoord is afgesproken dat er in 2025 minimaal 30 steden zijn waar een nul-emissiezone voor stadslogistiek is ingevoerd. Inmiddels heeft al een aantal steden het voornemen om een nul-emissiezone in te voeren.
Bron: Waltherploosvanamstel.nl.
Gemeenten zijn verplicht een verkeersbesluit te nemen om een nul-emissiezone in te stellen. De notitie nul-emissiezones helpt gemeenten om tot dit besluit te komen.
Zienswijze, inspraak en bezwaar
De juridische notitie nul-emissiezones geeft een korte schets van het achterliggende juridisch kader, beantwoordt vragen van gemeenten over de procedures (zienswijze, inspraak en bezwaar), bevat een model verkeersbesluit en sluit af met een stappenplan om te komen tot een verkeersbesluit tot invoering van een nul-emissiezone.
Goede motivering nodig
In praktijk zal een verkeersbesluit tot invoering van een nul-emissiezone goed gemotiveerd moeten worden, waarbij ook op specifieke lokale thema’s ingegaan moet worden. De motivering moet het besluit kunnen dragen. Ook kan gedacht worden aan een regeling voor verzoeken om nadeelcompensatie, waar (rechts)personen die onevenredig geraakt worden eventueel aanspraak op kunnen maken.
Uit bestuursrechtelijke jurisprudentie volgt bovendien dat veel gewicht wordt toegekend aan (milieukundige) rapportages van deskundigen ter onderbouwing van de met het verkeersbesluit te dienen belangen. Dat zal nog een uitdaging worden voor veel gemeenten met de recente inzichten over luchtkwaliteit.
Ontheffingen
Op grond van artikel 87 RVV 1990 kan het bevoegd gezag een ontheffing verlenen voor een nulemissiezone, maar er zijn (nog) geen geharmoniseerde ontheffingsregels. Dat betekent dat elke gemeente in het eigen verkeersbesluit zal moeten ingaan op de noodzaak van ontheffingen (en hiervoor beleid zou moeten maken).
VNG heeft deze notitie en model verkeersbesluit voor de invoering van een nul-emissiezone in samenwerking met meerdere gemeenten, CE Delft, SPES en juristen van Greenberg Traurig opgesteld.
VNG adviseert om ten minste rekening te houden met een periode van 2,5 jaar voor het doorlopen van alle stappen. Een race tegen de klok? Gaan we 2025 wel halen? Het wordt spannend, niet in de laatste plaats voor bedrijven die willen investeren in (schone) voertuigen.
Overgangsregelingen
Er geldt een landelijk vastgestelde overgangstermijn voor bestaande dieselvoertuigen tot 2030. Vanaf 2025 moeten alleen nieuwe bestel- en vrachtauto’s in de zero-emissiezone uitstootvrij zijn (uitstootvrije voertuigen zijn elektrische voertuigen of op waterstof). Voor oudere voertuigen geldt:
Overgangsregeling bestelauto’s:
Euro 5 bestelauto’s hebben tot en met 31 december 2026 toegang tot de zero-emissiezone.
Euro 6 bestelauto’s hebben tot en met 31 december 2027 toegang tot de zero-emissiezone.
Overgangsregeling vrachtwagens:
Euro 6 bakwagens die op 1 januari 2025 maximaal 5 jaar oud zijn, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de zero-emissiezone.
Euro 6 trekkers die op 1 januari 2025 maximaal 8 jaar oud zijn, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de zero-emissiezone.
Laat je dus niet gek maken. Voorlopig is kiezen voor zero emissie stadslogistiek vooral gedreven door eigen (terechte) duurzaamheidsambities van ondernemers en de inmiddels lagere TCO van elektrische voertuigen. Tot het laatste moment wachten is niet verstandig. Dan kom je er inderdaad niet meer in…
Walther Ploos van Amstel.
