Sinds het IATA-zomerseizoen kent Schiphol slotschaarste. Een aantal luchtvaartmaatschappijen kreeg de door hen gevraagde slots niet meer geheel toegewezen. De slotschaarste zet zich door in het IATA-winterseizoen dat eind oktober ingaat. Uit een voorlopige inventarisatie van ACN blijkt dat van de bestaande circa 175 vrachtvluchten per week, 32 vluchten nog geen slots hebben. Verwacht wordt, dat tot mid-september nog enkele toekenningen zullen volgen, maar dat de vrachtcommunity minimaal 25 vrachtvuchten gaat verliezen. Als de situatie zo blijft, zal dat een forse krimp van de vrachtmarkt betekenen. ACN verwacht ook een fors effect op de werkgelegenheid in de Nederlandse luchtvrachtsector. We vragen betrokken partijen dringend om te komen met een oplossing voor dit probleem.
Onder de getroffenen zijn spelers die soms al tientallen jaren op Schiphol opereren. Denk aan Singapore Airlines, Kalitta, Emirates, AirBridgeCargo, Saudia, China Southern, China Cargo en Yangtze River. De oorzaak van de slotschaarste is het in 2008 afgesloten Alders-akkoord. Vanwege de hinder is daarin afgesproken dat er tot en met 2020 niet meer dan 500.000 commerciële vliegbewegingen op Schiphol uitgevoerd mogen worden. In de afgelopen jaren maakte Schiphol een grote groei door (2016: 9 % meer passagiers, en in totaal 479.000 vliegbewegingen). De verwachting is dat het plafond van 500.000 dit jaar wordt bereikt en dat de slotschaarste tot en met 2020 blijft bestaan.
Full freighters moeilijk in slots in te passen
Het grote probleem voor de luchtvrachtsector is dat airlines met een full freighter operatie (dus geen passagiers) minder goed volgens een vast tijdschema kunnen vliegen. Om hun historische rechten op slots te behouden, moeten alle airlines (volgens regelingen van IATA en de EU) 80% van hun slots exact vliegen volgens het aangevraagde tijdschema. Met vrachtvliegtuigen is dat moeilijk omdat de vrachtmarkt grillig is (door onder meer hightech productintroducties, bloemenseizoenen en de recente opkomst van e-commerce) en omdat de vrachtcarriers ladingstromen aan elkaar knopen (enkeltjes). Dit in tegenstelling tot de passagiersmarkt die een zeer geregelde ‘retour’-markt is. Bovendien is wereldwijd de luchtvracht minder punctueel dan de passagiersluchtvaart. Hierdoor treden vertragingen eerder op en zijn ze elders moeilijker goed te maken. Diverse vrachtmaatschappijen hebben herhaaldelijk met de slot coördinator gezeten om te zien of er oplossingen mogelijk zijn; helaas vooralsnog zonder resultaat.
Inventarisatie effecten slotschaarste
Uit een voorlopige inventarisatie van ACN blijkt dat voor het komende winterseizoen (21 weken), voor 143 van de bestaande circa 175 vrachtvluchten per week, slots zijn toegekend. Verwacht wordt, dat tot mid-september nog enkele toekenningen zullen volgen, maar dat Schiphol minimaal 25 vrachtvluchten gaat verliezen. Dit is een aanzienlijke reductie, minimaal 15% van de vrachtcapaciteit. Extra pijnlijk, gezien het verder aantrekken van de economie en de afgeleide stijgende vraag naar capaciteit.
Op Schiphol wordt momenteel ongeveer 60% van de vracht gevlogen in full freighters. De teruggang zou nog groter kunnen zijn wanneer spelers als Singapore Airlines en AirBridgeCargo hun hele operatie naar een andere luchthaven zouden verleggen. De afhandelaren op Schiphol worden ook getroffen door de krimp; het effect zal op de een groter zijn dan op de ander. Er dreigt een aanzienlijk aantal banen verloren te gaan. In een aantal gevallen kan het voortbestaan van bedrijven in gevaar komen. Daarnaast zijn veel luchtvrachtdienstverleners grote huurders op Schiphol. Er zijn in de afgelopen jaren grote investeringen gedaan en slotschaarste leidt tot economische schade.
ACN inventariseert momenteel wat het exacte werkgelegenheidseffect zal zijn op carriers, afhandelaren, truckers, expediteuren en overige logistieke dienstverleners.
Luchtvracht essentieel voor Nederlandse economie
Het belang van luchtvracht voor de Nederlandse economie is groot: meer dan 20% van de bijdrage van de luchtvaart aan het BNP komt voor rekening van de luchtvracht. Als men dit terugrekent naar vluchten, kan gezegd worden dat een full freighter vlucht vier keer zoveel bijdraagt aan de economie dan de gemiddelde vlucht op Schiphol. Daarnaast is de luchtvracht op Schiphol nauw verbonden met de rest van de Nederlandse economie. Dit laat zich moeilijker duiden maar zeker is dat de Nederlandse bloemenimport en -export, Europese distributiecentra van tal van Amerikaanse, Japanse, Chinese en Europese bedrijven, de Rotterdamse haven en grote Nederlandse bedrijven zoals ASML, Philips, Akzo, Ahold, Shell en Post NL in meer of mindere mate afhankelijk zijn van het luchtvrachtaanbod op Schiphol. Tot slot zal het niet kunnen honoreren van luchtvrachtvluchten op Schiphol afbreuk doen aan het vertrouwen van de markt in de logistieke functie van Nederland; de impact daarvan is moeilijk in cijfers te vatten.
Uitzondering op de AMS-slotregeling voor full freighters
Gezien het dreigende verlies van werkgelegenheid en de dreigende economische schade maant ACN partijen snel met een oplossing te komen. ACN heeft hierin de krachten gebundeld met de verladersorganisatie evofenedex en transportorganisatie TLN. Gedrieën wenden we ons tot de ministeries van I&M en EZ, de slot coördinator en Schiphol Group om te komen met een oplossing.
Het standpunt van het ACN-bestuur is dat de luchtvrachtsector op Schiphol behoed dient te worden voor een krimp van de vrachtoperatie op Schiphol. ACN is solidair met de overige luchtvaart op Schiphol waarvan het aantal vliegbewegingen door de Alders-afspraken tot en met 2020 niet of nauwelijks zal kunnen groeien. ACN, TLN en evofenedex zullen tevens nagaan of er een uitzonderingsregeling voor vrachtvluchten kan komen en hoe deze er uit kan zien.
Ons verzoek is zeer urgent: het winterseizoen gaat eind oktober al in en partijen zijn zich volop aan het voorbereiden op hun winter operaties.
Bron: ACN.nl.
Foto: KLM.
