De coronacrisis heeft grote delen van de economie stilgelegd. Maar op de achtergrond loopt veel ook door. Bijna ongemerkt is dit jaar Noord West Connect een nieuwe fase ingegaan. Het programma is gericht op de modal shift in het vrachtvervoer. Het heeft vanaf 2021 twee nieuwe leden in de stuurgroep en trekt steeds meer bedrijven aan. Een bedrijf dat al vroeg instapte in het programma is Roos-KCB Holland BV in Dronten. Directeur Niels Baars laat sinds twee jaar al zijn goederen per binnenvaartschip vanuit Rotterdam naar Flevokust Haven vervoeren.
Noord West Connect (NWC) zoekt naar wegen om corridors op te zetten voor het transport van goederen die normaal via de weg gaan. Door goederen via spoor, binnenvaartschip of short sea te vervoeren werken de deelnemers aan een betere bereikbaarheid en minder files en CO2-uitstoot. Toen het programma van start ging is eerst onderzocht waar een zogeheten modal shift in de Metropoolregio Amsterdam kansrijk is. Er kwamen drie corridors uit de bus waar sinds 2018 aan gewerkt is: een binnenvaartverbinding tussen Zeeland, Flevoland en Rotterdam, een spoorverbinding in combinatie met short sea vanuit de UK via Amsterdam naar China en de North West Central Corridor. NWC-programmamanager Sjoerd Sjoerdsma: “Steeds meer bedrijven maken de shift naar onze corridors. Op basis van hun eerste ervaringen kon een aantal van hen al nieuwe groeimodellen en businesscases opstellen.” 
Vanuit Rotterdam over binnenwater naar Amsterdam en verder
Via de North West Central Corridor worden goederen vervoerd over binnenvaartwegen tussen de deep sea-terminals in Rotterdam, Amsterdam, Velsen, Hasselt en Harlingen. Door congestieproblemen had de binnenvaart het een tijdje moeilijk, maar die trend is gekeerd nu binnen de corridors met vaste afspraken wordt gewerkt. Sjoerdsma rapporteerde voor de corridor onlangs de eerste cijfers: “Het totale volume is gegroeid van 3500 naar 5000 containers per week. Vroeger gingen die allemaal over de A4/A16 en A15. Deze groei scheelt per week 750 ritten en op jaarbasis circa 4 mio in wegkilometers.” Ondanks het ontbreken van een nulmeting is er volgens hem aantoonbaar een daling te zien in de CO2-uitstoot. “Dat rekenen we door aan de hand van een lager dieselverbruik van schepen in vergelijking met dat van 750 vrachtwagens.” Sjoerdsma is inmiddels met 65 bedrijven in gesprek. En hij heeft ambassadeurs gestrikt die bij logistieke klanten de optie van andere modaliteiten over het voetlicht brengen.
Beter plannen, minder wachtkosten
Niels Baars van Roos-KCB in Dronten liet zich al snel overtuigen van de meerwaarde van de binnenvaartcorridor voor zijn bedrijf. Hij verkoopt barbecueproducten die vanuit de hele wereld naar Rotterdam komen. Traditioneel gingen ze over de weg verder naar Dronten. Werden tot voor kort jaarlijks 30-50 containers aangevoerd, inmiddels zit hij op 150-200. En dat aantal groeit, zegt Niels. “Tussen februari en september krijgen wij gemiddeld 3 à 4 containers per week binnen. Maar het zijn er ook wel eens weken geen en dan ineens 12-15. Omdat ze per zeeschip komen en de aankomsttijd ruim van tevoren bekend is, kan ik alles goed inplannen.” Roos-KCB werkte altijd met een vaste wegtransporteur. Dat kon aardig in de papieren lopen, omdat een container lossen niet altijd even snel gaat. “De eerste twee uur komen altijd voor kosten van de vervoerder, maar wij hebben vaak meer tijd nodig, zo’n 3-8 uur. Je betaalt 70 euro per uur aan wachtkosten, dus reken maar uit wat je verlies is.”
Roos-KCB en Noord West Connect
De opening van Flevokust Haven in september 2018 bleek voor Baars een gouden greep. De opening viel samen met de start van Noord West Connect: “Een van onze eerste doelstellingen was om de overslaghaven in Lelystad te integreren in een goederencorridor vanuit het achterland met binnenvaartschepen”, vertelt NWC-programmamanager Sjoerd Sjoerdsma. “Inmiddels zijn er dagelijks afvaarten naar meerdere terminals in Rotterdam. In totaal zijn het er ruim 20 per week uit onze regio.”
Tekst loopt door onder foto
Last mile per vrachtwagen
Niels Baars hoorde al snel van de nieuwe verbinding en besloot de modal shift te maken. Hij heeft nog geen dag spijt gehad van die keuze. Zijn containers komen nu vanuit Rotterdam per binnenvaartschip naar Lelystad en worden daar bij de terminal van logistiek dienstverlener CTU overgezet op een vrachtwagen voor de spreekwoordelijke last mile, de laatste 20 kilometer naar Dronten. Baars is ‘onwijs tevreden’ met de samenwerking, zegt hij. “De mensen van Flevokust Haven zijn heel flexibel. Als je via de weg transporteert dan is de planning de planning. Je moet op dinsdag al aangeven dat je op donderdag om 9 uur en om 12 uur je containers wilt hebben. Daar zit je dan aan vast. En ze komen een container pas weghalen als hij leeg is. Nu bel ik even met CTU en heb ik binnen een uur een nieuwe container staan.”
Kostenvoordeel doorslaggevend
De flexibiliteit van CTU is één ding, maar de kritieke factor blijft wel het kostenvoordeel, erkent Baars. “Op zo’n binnenvaartschip gaan een paar containers mee. Op een vrachtwagen maar één. Wel gaat het vervoer langzamer, vier dagen. En ik kan niet even bellen op maandag dat er nog een container aankomt. Die is er dan pas over een week. Maar CTU heeft altijd vrachtwagens achter de hand. Zo’n last minute-boeking komt alleen wel met extra kosten.” Ook voor andere verladers en logistiek dienstverleners bleken de directe kosten doorslaggevend bij de keuze om op andere modaliteiten over te stappen. Programmamanager Sjoerd Sjoerdsma: “Een corridor opzetten is een kwestie van een lange adem en het is belangrijk dat de ondernemers hun risico in de eerste fase kunnen spreiden. Ondersteuning vanuit bijvoorbeeld de Port of Amsterdam en de regionale overheden was doorslaggevend bij het opzetten van de corridors per binnenvaart tussen Rotterdam en Lelystad en spoor en short sea tussen het VK en China.”
Bundelen van ladingen andere optie
Dankzij Flevokust Haven is de provincie meer dan ooit een goede uitvalsbasis voor zijn bedrijf, zegt Niels Baars. Hij prijst Flevoland graag aan vanwege de ruimte en de aansluiting op de binnenvaartcorridor. “Ik ben een groot voorstander en denk dat dit voor veel bedrijven die met containers werken een uitkomst is. Het werkt eigenlijk alleen niet als je altijd haast hebt.” Sjoerd Sjoerdsma plaatst een kleine kanttekening. De binnenvaart is volgens hem niet voor alle bedrijfstakken geschikt, is in de afgelopen twee jaar gebleken. Maar daar zijn dan andere oplossingen voor die in de komende jaren ook onderzocht worden. Zo hebben studenten van de HvA onderzocht of een corridor tussen Amsterdam en Noord-Holland Noord een optie is. “De agri-omgeving daar leent zich beperkt voor een binnenvaartcorridor. Eisen aan versheid van de producten, leversnelheid, kleine volumes per keer en relatief korte afstanden spelen daar een rol. Maar we gaan wel kijken of het bundelen van ladingen misschien een optie is om de CO2-uitstoot verder te verminderen,” aldus de programmamanager.
Deelnemers Noord West Connect
Het programma Noord West Connect is onderdeel van het landelijk actieprogramma Joint Corridors Off-Road. In deze regionale variant voor de Metropoolregio Amsterdam participeren Connekt, Hogeschool van Amsterdam (penvoerder en kennisinstelling), Port of Amsterdam, Provincie Flevoland, Amsterdam Logistics, Omgevingsdienst IJmond en Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. Omdat het programma goed aansluit bij regionale mobiliteitsprojecten hebben dit jaar ook Provincie Noord-Holland en de Vervoerregio Amsterdam zich aangesloten. Naast een betere bereikbaarheid en minder CO2-uitstoot via de modal shift en het opzetten van nieuwe goederencorridors willen de partijen samenwerken en samen leren op dit thema.
Vragen over Noord West Connect?
Neem contact op met programmamanager Sjoerd Sjoerdsma als je vragen of interesse hebt in de activiteiten van Noord West Connect.
