19 juni 2025

Wat kan de eyetrackingbril betekenen in het wegvervoer?

Deze zomer rondt Connected Transport (CT) Amsterdam Logistics een aantal deelprojecten af. In vier artikelen praten we je bij over wat er is bereikt en hoe we verder gaan. Zo is in de afgelopen maanden verkend welke effecten live informatievoorziening heeft op de chauffeur. De gebeurde met een eyetrackingbril die meet wat de chauffeur ziet vanuit de cabine en hoe hij met die informatie omgaat. De verkenning leverde drie potentiële toepassingen van de eyetrackingbril op en aanknopingspunten voor vervolgonderzoek.

Tekst: Anke Hoets. Foto’s: Ton Hofstra.

CT Amsterdam Logistics richt zich op de digitalisering van transport door verkeersdata in-truck beschikbaar te maken met als doel een betere doorstroming, lagere milieubelasting en veiliger verkeer. Naast het testen van nieuwe digitale toepassingen doet CT Amsterdam Logistics verkennend onderzoek naar de human machine interface, of HMI, van digitalisering: wat is het effect van digitalisering op vrachtwagenchauffeurs? Of liever, welke informatie nemen ze mee in hun rijgedrag en hoe kunnen wegbeheerders, transportbedrijven en applicatieontwikkelaars daarop inspelen? De eyetrackingbril is zeer geschikt voor dergelijk HMI-onderzoek, omdat hij live meet wat de chauffeur onderweg ziet en wat hij met die informatie doet.

Applicaties niet altijd bruikbaar of nuttig

Tijdens onderzoeken werkt Amsterdam Logistics altijd samen met marktpartijen, overheden en kennisinstellingen. Die experimenteren volop met het ‘nieuwe vervoeren’, bleek begin april bij onze bijeenkomst ‘NextGen transport: veilig(er), digitaal en vooral leuk’. Ze zetten digitale middelen onder meer in voor de weginrichting, veiligheid op de weg en chauffeursbeleiding en -coaching. Ze gebruiken door de overheid gedeelde verkeersdata en ontwikkelen hiermee applicaties met een eigen look en feel (zie foto). Dat levert wisselende resultaten op voor de gebruiksvriendelijkheid en het nut van de applicaties.

Gebleken is al dat te veel informatie kan zorgen voor afleiding en het risico op ongevallen vergroot. Bovendien kan de informatiebehoefte individueel sterk verschillen, zegt projectleider Janneke Nijsing van Amsterdam Logistics. Het is volgens haar belangrijk om te bepalen welke toepassingen werkelijk toegevoegde waarde hebben en hoe informatie het beste kan worden gepresenteerd aan de chauffeur.

Eyetrackingbril in het verkeer

Aan de meest recente HMI-verkenning met de eyetrackingbril werkten, naast Haskoning, vervoerders DJMiddelkoop, CTS Group en Dobbe Transport mee. HvA-studenten reden zes dagen lang mee met hun chauffeurs en testten de eyetracking-bril in de praktijk. Ze onderzochten onder meer optimale routeplanningen en gebruikten data om laad- en losprocessen in kaart te brengen. De studenten kwamen thuis met uren aan videomateriaal en een schat aan nieuwe inzichten over de uitdagingen voor chauffeurs onderweg en de kansen om de bril toe te passen. De analyses zijn gebundeld in drie thema’s of use cases voor vervolgonderzoek:

  • Datagedreven aanpak voor opleiding en coaching.
  • Elke chauffeur en bestemming heeft eigen specifieke kenmerken en aandachtspunten en vraagt om een informatieprofiel op maat.
  • Duidelijke signalering bij klanten ofwel een efficiënte en veilige informatievoorziening.

Het vervolg

Met de afronding van dit verkennend onderzoek wordt het tijd voor de volgende stap. Op dit moment loopt een aantal gesprekken over een het vervolg. Maar mochten er ideeën zijn, laat het ons weten via de mail.

Deel 3 van de vierluik staat in het teken van de onderzoeken die studenten van de HvA hebben gedaan.

Share