Zoev City is de winnaar van de Food Logistics Challenge Amsterdam 2022. De aanbieder van goederenvervoer over water nam op 15 november de prijs in ontvangst. “Het vergde jaren van bloed, zweet en tranen, maar Zoev City zorgt met zijn partners dat leveringen aan de horeca op de nagenoeg afgesloten Wallen ook in de toekomst door kunnen gaan”, aldus juryvoorzitter Veronique Meines van de Topsector Logistiek. In de challenge stond de vraag centraal hoe de horeca in de drukke Amsterdamse binnenstad nog steeds dagelijks zijn natje en droogje geleverd krijgt tegen de achtergrond van scherpere regelgeving voor schoner en duurzamer vervoer.
Tekst: Anke Hoets.
De winnaar van de Food Logistics Challenge 2022 werd bekendgemaakt in de Hallen, de voormalige tramremise in de Hannie Dankbaarpassage in hartje Amsterdam waar je alleen te voet kan komen. De locatie bruist van de horeca en roept direct de vraag op ‘Hoe worden deze bedrijven bevoorraad?’ De vraag is toepasselijk voor heel Amsterdam met de bijna 5.000 horecabedrijven die 60.000 leveringen krijgen, wat neerkomt op 30.000 voertuigbewegingen….per week. En in een gemeente met een dichtgeslibde binnenstad waar de kades en bruggen steeds vaker worden afgesloten, omdat ze één voor één bezwijken onder het gewicht van hun leeftijd en het verkeer.
Uur U nadert: alleen nog elektrisch in de binnenstad
De Food Logistics Challenge is in het najaar van 2021 opgezet door onder meer Hogeschool van Amsterdam. HvA-onderzoeker Kees-Willem Rademakers had al voor de coronacrisis had geconstateerd dat de aanvoer van goederen naar de binnenstad schoner en slimmer kon. “Alles stond op springen, het was te vol en te druk. We waren net begonnen met een pilot, maar door corona viel alles opeens stil. We moesten na de pandemie dus iets doen om de horeca en de toeleveranciers weer aan het denken te zetten, uit te dagen.”
Rademakers richtte zijn pijlen op de horeca, omdat de sector food, naast de bouwlogistiek, verantwoordelijk is voor de meeste voertuigbewegingen in de binnenstad. Bestelbusjes en vrachtwagens rijden dagelijks af en aan, vaak half leeg. Rademakers: “Binnen enkele jaren mogen bestelwagens de binnenstad niet meer in als ze niet elektrisch zijn. En waarom zou je voertuigen half leeg laten rijden als je bijvoorbeeld ook je bestellingen kunt bundelen met die van collega’s in de straat of wijk?!” Actie is hard nodig, bedoelt hij.
Challenge: leveranciers buigen zich over vraag hoe te bevoorraden, ontvangers niet
Het is een kwestie van wil om dingen te veranderen en zaken anders te organiseren, vindt Rademakers. Daarom daagde hij vorig najaar bedrijven uit om over een nieuwe vormen van aanlevering, planning, organisatie en technologie na te denken. Maar vooral ook over de praktische uitvoerbaarheid. Want de horeca beleveren is veel versproducten onder een bepaalde temperatuur en met een bepaalde snelheid en frequentie per dag leveren. Zes bedrijven hebben uiteindelijk de Food Logistics Challenge voltooid. Opvallend is dat in het rijtje niet de ontvangers van de goederen voorkomen – fastfoodzaken, lunchrooms, ijssalons, restaurants, supermarkten, cafés, koffiezaken, afhaal- of bezorgwinkels – maar vrijwel alleen hun toeleveranciers. Die gingen een proces in van learning by doing en gaven tijdens twee eerdere bijeenkomsten updates. Ze bespraken er hun dilemma’s en konden soms ter plekke nieuwe coalities smeden. Zo zijn Seval e-Cargo, Bidfood en Vebabox Smart tijdens de challenge gaan samenwerken.
Werken vanuit een hub, elektrisch en samen
De finalisten waren Bidfood, Leen Menken, Vebabox Smart, Local2Local, Seval e-Cargo en Zoev City. Ze onderzochten allemaal een concept voor slim en schoon beleveren van de horeca in Amsterdam, mede op basis van vooronderzoek van HvA-studenten van de community of practice ‘Food in the City’. Veel onderzoeken lopen nog of zitten in de eindfase, bleek in de laatste updates die ze gaven. De ene finalist concentreert zich op de maakbaarheid van een goederenhub aan de rand van de stad waar met grote vrachtwagens de horecaproducten aangeleverd worden en vanwaar ze met kleinere elektrische voertuigen naar hun eindbestemming in de stad gaan.
Ik denk en droom en hou ontzettend van bootjes
Bart Verweijen – Zoev City
De ander experimenteert met een speciale koelbox die al dan niet in een innovatief voertuig geschoven kan worden dat klein is en schoon, want elektrisch, en overal kan komen. Dus ook in een voetgangersgebied als De Hallen. Weer een andere finalist richt zich op een kortere keten, producten van de boer in de Metropoolregio Amsterdam rechtstreeks naar het bord in de binnenstad van Amsterdam vervoeren.
Zoev City bewijst in de Food Logistics Challenge dat vervoer van goederen over water goed kan
Afgaand op het juryoordeel hadden de kandidaten allemaal kunnen winnen. Want een voor een hebben ze, al dan niet met partners, grote stappen gezet in het innoveren van het vervoer van levensmiddelen naar de binnenstad. Ze zijn ver gekomen, maar ze hebben nog niet alle antwoorden of een businesscase die al aantoonbaar werkt. Doorslaggevend om te kiezen voor Zoev City was de uitvoerbaarheid van goederenvervoer over water: “Als bedrijven in het Wallengebied dit vanaf hun magazijnen moeten regelen, dan zou het onbetaalbaar worden en nog steeds veel vervoersbewegingen in de al drukke binnenstad betekenen. Jullie hebben bewezen dat vervoer over water kan voor afval, nu dus ook voor levensmiddelen. Het is in een stad als Amsterdam met haar grachten snel uit te rollen naar andere buurten”, aldus Veronique Meines. Volgens haar onderzoeken ook steden als Gent, Brussel, Londen, Berlijn en Gothenburg de kansen voor stadslogistiek over water die en kijken ze met veel interesse Zoev City het in de praktijk brengt.
Terug in de tijd: grachten weer gebruiken voor goederenvervoer
Bart Verweijen nam als medeoprichter van Zoev City de prijs in ontvangst. Hij gaf alle eer aan zijn partners de groothandels Bidfood en Sligro en kleinere partijen zoals Cordaan en Pantar met wie Zoev City het afgelopen jaar heeft samengewerkt. Samen hebben ze ervoor gezorgd dat goederen gekoeld, desnoods bevroren, per elektrische boot vanaf de rand van de stad naar de Nieuwmarkt komen. Daar worden ze met een kraan overgeheveld op elektrische voertuigen voor de last mile. Samen hebben ze successen geboekt en samen gaan ze wat Verweijen betreft de prijs – een check van 2.500 euro – opsouperen. De ondernemer blikte ook nog even vooruit. Wat hem betreft staat het vervoer over water pas in de kinderschoenen: “Ik denk en droom en hou ontzettend van bootjes. Ik weet dat goederen vervoeren met de auto makkelijk is. Maar stel je voor dat dat niet meer kan, vanwege de bruggen en kades en de drukte in de stad.” De grachten in Amsterdam gaan terug naar hun oorspronkelijke functie van eeuwen geleden als het aan hem ligt: ze worden opnieuw de waterweg voor producten, afval en meer.
De Food Logistics Challenge Amsterdam 2022 is georganiseerd door Hogeschool van Amsterdam, Vervoerregio Amsterdam, MRA-Platform Smart Mobility, Gemeente Amsterdam en Logistiek020. Deze eerste challenge is de opmaat naar een Regionale uitvoeringsagenda stadslogistiek in 2023. De FFL-challenge samengevat door Kees-Willem Rademakers: • De challenge heeft een groeiend netwerk met nu zo'n 100 organisaties in de foodservice/horeca. • In 2023 volgt een nieuwe challenge via de Regionale uitvoeringsagenda. • Samenwerking blijkt vaak belangrijker dan het vinden van concrete logistieke oplossingen. • We verbinden zowel innovatieve bedrijven als overheden in Amsterdam, de Metropool en de provincie zodat ze gezamenlijk aan de slag kunnen, bijvoorbeeld bij het opzetten van stadslogistieke distributiecentra. • Wordt vervolgd! Neem voor meer informatie over de Food Logistics Challenge contact op met Kees-Willem Rademakers.
