De luchthaven Schiphol is onderwerp van gesprek de laatste weken. Niet alleen omdat er een nieuwe CEO is benoemd, maar ook vanwege de opnieuw uitgesteld Milieu Effectrapportage (MER) en de mogelijke groei van de luchthaven. Met de mogelijkheden en onmogelijkheden die daarbij horen. ‘Deskundigen’ buitelen over elkaar heen met meningen en studies. Voor een gemiddelde nieuwsvolger is het inmiddels een grote brei geworden. Je moet wel diep in de materie zitten om het te kunnen volgen…
Voor of tegen?
Ik krijg regelmatig de vraag: “Ben je nu voor of tegen groei van Schiphol?” Zo wonderlijk. De wereld is dan opeens zwart/wit. Beiden afwegen lijkt niet eens een optie. Maar ik doe het wel. Voor nu staat voor mij met stip op 1: de huidige afspraken uit het Aldersakkoord gelden. Dit betekent o.a. dat we vasthouden aan de 500.000 vliegtuigbewegingen tot 2020. Daarbij vind ik dat de luchthaven kan groeien, mits we goede afspraken maken hierover. Met alle betrokken partijen en de sector. En er is een brede strategische visie nodig over hoe je als overheden kunt samenleven met een luchthaven. Deze visie beschrijft dan ook de vraagstukken die dit samenleven met zich meebrengt. Plus hoe, door wie en waar erop gestuurd wordt. Alle gerelateerde thema’s moeten hierin samenvallen. Dit gaat echt verder dan een luchtvaartnota. Dus ook het leefbaar en vitaal houden van de steden, dorpen en kernen, of het bieden van een goed vestigingsklimaat voor ondernemers.
Governancestructuur
Op 18 april wordt er in Den Haag een rondetafelgesprek gehouden over de governancestructuur* luchtvaart. De besluitvorming rondom de luchtvaart in Nederland heeft een herijking nodig. Tijdens het rondetafelgesprek verzamelt men informatie van diverse betrokken partijen. Als gemeente met de nationale luchthaven op haar grondgebied is Haarlemmermeer niet uitgenodigd voor deze bijeenkomst. Persoonlijk vind ik dit een gemiste kans. Als er een gemeente is waar de urgentie speelt om de ruimtelijk economische dynamiek van de Metropoolregio Amsterdam te verbinden met leefbaarheid en de maatschappelijke impact van samenleven met de luchthaven, dan is het Haarlemmermeer wel. Wij voelen ons enorm betrokken bij het onderwerp governance en denken dan ook graag met het Rijk mee hoe we deze vraagstukken gezamenlijk kunnen aanpakken.
Dat er spanning zit op het onderwerp luchthavens in Nederland is eigenlijk niet zo verwonderlijk. Het gaat om de discussie over de toekomst van alle luchthavens in Nederland. Er is dus bijzonder veel verdeeldheid, terwijl het er juist om gaat om gezamenlijk tot een bredere strategische visie te komen over hoe je met de luchtvaart en luchthavens in Nederland omgaat. Een goede governance structuur is hier een onderdeel van.
ORS
Over herijken gesproken… Ook de Omgevingsraad Schiphol (ORS) wordt binnenkort geëvalueerd. Dit wordt hoog tijd, vind ik. Het platform is bedoeld als plek waar alle vraagstukken, belangen en partijen rond de ontwikkeling van Schiphol en de omgeving bij elkaar komen. Laat ik vooropstellen dat het goed is dat er een platform is en dat verschillende partijen met elkaar in gesprek zijn. Echter, de belangen zijn zeer verschillend en dit maakt gezamenlijke advisering en samenwerking ronduit ingewikkeld. Er bestaat ook onduidelijkheid over wie welke rol en verantwoordelijkheid heeft. En over welke vraagstukken de ORS als adviesorgaan adviseert en op welke plek besluiten worden genomen. Het is vaak worstelen met de rollen. In de ORS zitten naast gemeenten ook bewonersvertegenwoordigers. Vanuit deze vertegenwoordiging wil men bijvoorbeeld geen woningbouw rondom Schiphol. Terwijl andere bewoners (niet in ORS) wel de vraag stellen om woningen te bouwen. Omdat ze bijvoorbeeld lekker in hun dorp willen blijven wonen. En de leefbaarheid van een kern of dorp onder druk staat. Je kunt je dan afvragen: wie vertegenwoordigt dan wie in de ORS? Zoals ik al zei…het is ingewikkeld.
*Governancestructuur duidt op de handeling of de wijze van besturen, de gedragscode of het toezicht op organisaties. Het gaat om uitvoering van bestuursmacht en beleid.
