Schiphol groeit harder dan de wereldhandel, Europa groeit het hardst als bestemming, de stemming onder transportondernemers is wisselend in het eerste kwartaal van 2017 en de verwachting is dat de economie dit jaar groeit met 2,4%. Dat staat in de laatste Stand van Transport die ABN AMRO eind mei heeft gepresenteerd. Madeline Buijs, sector econoom van ABN AMRO laat haar licht schijnen over de economie en de transportsector.
Dat het goed gaat met de economie is terug te zien in verschillende vertrouwensindicatoren. Zowel het producenten- als consumentenvertrouwen stijgt flink. Ook het vertrouwen van transportondernemers is hoog, maar liep in het vierde kwartaal van 2016 wel wat terug. De stemming onder ondernemers in de verschillende branches is wisselend. Ondernemers in de binnenvaart en zee- en kustvaart is negatiever. Ondernemers in het goederenwegvervoer, opslag en logistieke dienstverlening zijn positiever.
Wisselende omzet in 2016
Het jaar 2016 was wisselend voor transportondernemers. De omzet van bedrijven actief in het goederenwegvervoer steeg met 2,7% en lag daarmee op het langetermijngemiddelde. De omzet van opslagbedrijven was in 2016 stabiel, ondanks het feit dat zij hogere prijzen konden vragen. De omzet van logistieke dienstverleners daalde in 2016 met 1,9%. Dit kwam doordat vooral de dienstverleners voor de scheepvaart het moeilijk hadden. Dit komt doordat de scheepvaart het zelf ook nog moeilijk heeft. De omzet van bedrijven actief in de zee- en kustvaart daalde met 6,9% in 2016 en die van de binnenvaartondernemers met 5,9%. Allebei de branches hadden last van overcapaciteit, waardoor de prijzen die ze konden vragen onder druk stonden in 2016.
Schiphol groeit harder dan de wereldhandel
In het eerste kwartaal van 2017 steeg het vervoerde volume via Schiphol met 8% j-o-j. In de eerste twee maanden van 2017 steeg de wereldhandel met 3,5% j-o-j. Het vervoerde volume via Schiphol groeide in het begin van 2017 dus harder dan de wereldhandel. De binnenkomende vracht steeg in het eerste kwartaal met 7,4% j-o-j, terwijl de uitgaande vracht met 11,8% j-o-j steeg. Op langere termijn kunnen capaciteitsproblemen Schiphol ook het aantal vrachtvluchten gaan raken.
Het Verre Oosten is voor Schiphol nog steeds de belangrijkste bestemming voor vracht, maar groeit niet meer zo hard. In het eerste kwartaal van 2017 werd er 7,6% j-o-j meer vracht van en naar het Verre Oosten vervoerd. Europa is de sterkste stijger wat betreft het vervoerde volume vracht. In het eerste kwartaal van 2017 steeg het vervoerde volume met 39,5% j-o-j. Zowel binnenkomende als uitgaande vracht steeg sterk. Belangrijkste oorzaak is dat vracht naar het Verre Oosten via een andere Europese bestemming vervoerd wordt in plaats van rechtstreeks. Opvallend is dat het vervoerde volume van en naar Afrika is gedaald in het eerste kwartaal van 2017. Er worden vooral veel bloemen vanuit Afrika naar Nederland vervoerd. Door onrust op rozenkwekerijen in met name Ethiopië en Kenia is de productie daar teruggelopen.
2017 begint goed voor Rotterdamse haven
De overslag in de Rotterdamse haven herstelde zich in het eerste kwartaal van 2017 na een mager 2016. De totale overslag steeg met 2% j-o-j in het eerste kwartaal. De overslag van droge bulk herstelde in het eerste kwartaal na een slecht 2016. Alle typen droge bulk lieten herstel zien, maar het grootste herstel was te zien bij de agribulk. De natte bulk deed het in 2016 al niet heel goed en dat heeft zich in het eerste kwartaal van 2017 doorgezet. LNG was de enige uitzondering, maar daar wordt in Rotterdam maar weinig van overgeslagen. In 2016 werden er al meer containers in Rotterdam overgeslagen en dat zette in het eerste kwartaal van 2017 stevig door. Voor de overslag van containers was dit het beste kwartaal ooit. Nieuwe vaarroutes die ingevoerd gaan worden, zijn ook gunstig voor de Rotterdamse haven.
Binnenvaartvolume zakte in eerste kwartaal weg, containers positieve uitzondering
Het binnenvaartvolume daalde in het eerste kwartaal van 2017 met 3,1% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. In 2017 is er nog sprake van laagwater, waardoor de volumes lager liggen. Wel ligt het volume nog ruim boven het langetermijngemiddelde. In 2016 werd al minder droge bulk vervoerd en deze trend zet in 2017 door. In 2016 werd meer natte bulk vervoerd. In het eerste kwartaal van 2017 zakte het vervoer daarvan weer in. Dit kwam doordat er veel minder natte bulk werd doorgevoerd. Het aantal containers dat werd vervoerd in het eerste kwartaal van 2017 steeg met 3,2%. Hiervan kunnen droge bulkschepen profiteren, want containers worden in dezelfde schepen vervoerd.
Positieve uitgangspunten voor wegvervoer
De omzet van wegvervoerders steeg in 2016 met 2,7%. De uitgangspunten voor 2017 zijn positief. Dit is te zien aan de tarieven die wegvervoerders kunnen vragen. Die stegen in het eerste kwartaal van 2017 met 1,7% j-o-j. Vooral de tarieven voor het tankvervoer (+2%) en het vervoer van droge bulk (+1,6%) stegen. Droge bulk is onder andere bouwmateriaal, wat veel meer vervoerd wordt door de stijgende bouwproductie. Ook de tarieven voor koeltransport (+1,5%) en containervervoer (+0,4%) stegen. De dieselprijs is in de eerste 4 maanden van 2017 met 3,5% gedaald, wat op termijn positief kan zijn voor de marges van wegvervoerders.
Steeds meer vacatures, maar banengroei blijft achter
De arbeidsmarkt trekt aan. Het aantal banen in de transportsector steeg in 2016 met 0,8% naar 366.000 banen. Wel ligt het aantal banen nog ver onder het langetermijngemiddelde. Naar verwachting zal het aantal banen verder blijven stijgen, want er stonden in het eerste kwartaal van 2017 inmiddels 7.500 vacatures open. Een jaar eerder waren dit er nog 5.300. Werknemers in de transportsector zijn de afgelopen jaren gemiddeld wel meer gaan verdienen. In december 2016 lag het gemiddelde maandloon op EUR 2.740, ruim boven het langetermijngemiddelde van EUR 2.485.
Faillissementen in eerste vier maanden met 11,4% gedaald
In de eerste vier maanden van 2017 is het aantal faillissementen flink afgenomen. Het aantal daalde met 11,4% op jaarbasis. In totaal gingen in de eerste vier maanden van 2017 70 transportbedrijven failliet. Het aantal faillissementen daalt sinds eind 2013. De meeste faillissementen zijn te zien in het wegvervoer. Ook in deze branche neemt het aantal faillissementen sterk af, namelijk met 17,6% j-o-j in de eerste vier maanden van 2017. Opvallende uitschieter was november 2016 toen er 24 bedrijven in de zee- en kustvaart failliet gingen. Dit heeft onder andere te maken met het faillissement van rederij Hanjin. Hanjin Europe was namelijk gevestigd in Nederland.
Dit artikel verscheen eerder op de website van ABN AMRO Insights. Lees voor meer informatie de volledige ‘Stand van Transport’.
