Havenbedrijf Amsterdam: ‘Tijd voor overstap naar waterstof’

Er waait al een tijdje een nieuwe wind door de regio Amsterdam. Het lijkt een cliché, maar ik kan er niet omheen. We staan aan de vooravond van een immense revolutie in de energietransitie. Daarmee bedoel ik niet precies de bron; windenergie. Nee, Havenbedrijf Amsterdam zet de komende jaren vol in op de afgeleide van windenergie en bouwsteen van schone brandstoffen; waterstof. Technisch is er steeds meer mogelijk, de tijd is er rijp voor én onze mindset ook. De Amsterdamse haven heeft een sterke positie om voortrekker te zijn in die transitie. En omdat alles logistiek is, nemen we binnenkort ook de logistieke sector mee in het proces.

We hoeven inmiddels niemand meer uit te leggen dat klimaatverandering nodig is. Ook het bedrijfsleven beseft dat, ondernemers zijn er vrijwel zonder uitzondering mee bezig. In onze regio, de MRA, blijven kleine en grote bedrijven niet achter. Tata Steel in IJmuiden is de grootste CO2-producent van Nederland, maar wil ook de grootste en meest duurzame staalproducent ter wereld worden. En voor de kust van IJmuiden wordt een van de grootste windparken van Europa aangelegd. Dat gebeurt snel en zonder één cent overheidssubsidie. Samen met onder meer KLM, Tata Steel en Oiltanking hebben we onlangs onderzoek doen gedaan naar de mogelijkheden van een klimaatneutrale luchtvaart via synthetische kerosine. De vraag was of synthetische kerosine per 2025 in bestaande vliegtuigen kan worden geïntroduceerd. Het antwoord was ‘Ja!’. Er wordt dus ook in de MRA volop nagedacht, onderzocht en geëxperimenteerd.

Visie 2030 Havenbedrijf Amsterdam

Synthetische kerosine is een brandstof op basis van waterstof. Met de productie van daarvan kan onze regio zich uitstekend positioneren door de krachten te bundelen. Havenbedrijf Amsterdam heeft de ambitie om de spil in dat web te worden. In onze Visie 2030 hebben we al geschetst dat we de komende jaren de overgang willen maken van een energiesysteem van fossiele brandstoffen naar een CO2-neutrale haven. Dat is niet alleen een klimaatdoelstelling, het is ook good business sense. We zullen een bepaald type lading geen plek meer geven in Amsterdam. Maar daar tegenover staan volop kansen dat het toekomstige windpark voor onze kust ons biedt.

Wind, waterstof en CO2, kerosine en gas

Windenergie kan door elektrolyse worden omgezet in waterstof dat op haar beurt weer een belangrijk element is voor schone brandstof. Het tweede element is koolstof of CO2. Ook dat komt in IJmuiden, of liever Velsen, bij Tata Steel in grote hoeveelheden vrij. In onze regio zijn de bouwstenen voor waterstof dus ruimschoots voorhanden. Een perfecte uitgangspositie voor de energietransitie! De toepassingsgebieden zijn evident: mobiliteit, transport, voertuigen als fork lifts in distributiecentra en op termijn naast bussen en bagagekarretjes ook de vliegtuigen op Schiphol. En als synthetische kerosine doorzet in de luchtvaart, dan zien wij Amsterdam uiteraard als de energiehaven van Schiphol. De nieuwe brandstof kan tenslotte worden getransporteerd door de gasleidingen die er al liggen.

TU Delft maakte een animatie van het omzetten van windenergie in onder meer waterstof
(tekst loopt verder onder video)

 

Hetzelfde procedé van elektrolyse kan worden toegepast voor het produceren van synthetisch gas. Als we echt van het Groningse gas af willen, dan kunnen haven en gemeente Amsterdam een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen van minister Wiebes. Met ‘Amsterdam aardgasvrij’ kunnen we in één klap een groot deel CO2-reductie van 49% realiseren die Wiebes voor ogen heeft.

Open for business

Ik ben ervan overtuigd dat we een kantelpunt hebben bereikt in onze (energie)geschiedenis. Inmiddels is een kritische massa ontstaan van overheden en bedrijfsleven die de energietransitie een stevige impuls kan geven. Een kopgroep van haven, gemeente, Schiphol en bijvoorbeeld distributiecentra, gaat zich buigen over twee vraagstukken: hoe vinden we voldoende gebruikers voor waterstof en hoe kunnen we de vraag gaan bundelen? Maar het is inmiddels ook tijd voor een breder opgezette actie. We willen de komende maanden het bedrijfsleven, waaronder de logistiek, uitnodigen om te komen met ideeën voor de energietransitie en ondernemers vragen om na te gaan denken hoe ze die in hun bedrijfsproces kunnen gaan implementeren. Hoe ziet u de energietransitie voor zich, hoe gaan we de infrastructuur inrichten onder de grond en waar gaan we energie opslaan? Het zijn een paar van de vele vragen die gaan spelen. Heeft u ideeën? We’re open for business.