Na zijn studie Bedrijfskunde Logistiek Management koos hij voor de logistiek en bleef er. Het optimaliseren van de supply chain stroomt door zijn bloed, iets wat hem in 2015 de titel Logistiek manager van het jaar opleverde. Misschien was dat ook wel een beetje door zijn motto, vrij vertaald naar Einstein ‘Je kan problemen niet oplossen met dezelfde manier van denken als waarmee ze gecreëerd zijn’. “Om dingen echt te veranderen, moeten we anders denken en anders doen”, zegt Edwin Wenink. Na 12,5 jaar sierteelt is hij overgestapt naar de luchtvracht als nieuwe programmamanager van Smart Cargo Mainport Program. Een gesprek over innovatie van de luchtvrachtketen op en rond Schiphol.
Voor de kenners leek het misschien dat het Smart Cargo Mainport Program (SCMP) even stil lag, maar de laatste maanden zijn er flinke stappen gezet. Een aantal projecten nadert de voltooiing. Zo is het de bedoeling dat het project Automatisch Nomineren binnenkort breed wordt uitgezet in de markt. En ook het project Compliance Checker vordert. De app maakt het mogelijk om al voor vertrek te bepalen of vracht voldoet aan de douaneregels op de plaats van bestemming. Verder optimaliseert SCMP de landzijdige logistiek via Landside Pickup & Delivery.
Een competitieve luchthaven
SCMP is in 2016 gestart met het doel van Schiphol dé voortrekker te maken in duurzame innovatie en optimalisatie van de luchtvrachtketen. De cargo community, met onder meer KLM, ACN, Cargonaut, Schiphol Cargo, Belastingdienst (douane), Hogeschool van Amsterdam en TU Delft, werkt sindsdien aan die ambitie. Samen willen de deelnemers op en rond Amsterdam Airport Schiphol een concurrentiepositie opbouwen die de wereldwijde logistiek op de voet wil volgen en die daarnaast een voorbeeld is voor andere bedrijven en instellingen rond Schiphol. Het ontwikkelen en implementeren van innovaties voor de luchtvrachtketen gebeurt zowel digitaal als fysiek.
Winst boeken met standaardisering
Aan de ambities hangen concrete doelen. Zo wil SCMP qua duurzaamheid onder meer realiseren dat Schiphol een documentloze luchthaven wordt. Bij het thema ketenlogistiek past een naadloze logistiek en 100%-voorspelbaarheid van het proces. Logistieke middelen wordt vertaald naar 1 proces en 1 standaard. Edwin: “Waarde voor de sector zit in standaardisatie en voorspelbaarheid, verwacht ik. Royal FloraHolland is daardoor leidend in de sierteelt, binnenkort mogelijk met een nieuwe uniforme transportverpakking. Het valt me op dat één norm in de luchtvracht niet bestaat. E-commerce biedt op dit vlak veel uitdagingen. Als we daar niet snel afspraken maken over standaardisatie, dan gaat het in de toekomst mis.”
Ketenoptimalisatie door samenwerking
Zijn hele carrière werkt de nieuwe SMCP-programmamanager al aan optimalisatie van logistieke ketens via met name samenwerking. Na zijn studie werkte hij bij Hoyer GmbH en daarna 12,5 jaar lang bij Royal FloraHolland. Bij de laatste kreeg hij de kans om over ketens heen te kijken, van kweker in Afrika tot aan afnemers wereldwijd. “Dat ketenperspectief heeft me veel opgeleverd. Je leert niet alleen echt samenwerken, maar ook rekening houden met alle belangen.” Samenwerken vindt Wenink heel leuk, zegt hij. Je kan er ver mee komen als iedereen dat echt wil. “Ik hou van duidelijkheid: als je niet wil of het schuurt, zeg het. Maar als onwil dient om de eigen positie te verdedigen en de luiken op te trekken, dan is het zonde van elkaars tijd.”
Rondje langs de velden
Wenink wil met SMCP een vliegende doorstart maken. Het programma is inmiddels toe aan een herijking en de nieuwe programmamanager heeft daarvoor ideeën opgehaald binnen de luchtvrachtcommunity. Hij sprak vaste partners zoals ACN en met tal van mensen op de werkvloer en in de directiekamers. Hij ging met vrachtwagenchauffeurs mee en bij freighters langs. Bij afhandelaar dnata draaide hij een shift mee van 16:00 tot 22:00 uur. Bij R. Nagel Transport van 19:00 tot 01:30 uur. “Ik wil niemand napraten en ben van go – see – watch. Als ik niet de tijd neem om met een chauffeur mee te gaan, dan weet ik niet hoe hij werkt en waar hij tegenaan loopt. Pas als je je echt verdiept in de keten, met nadruk de keten, kun je echt innoveren. Dus ruim buiten je eigen kaders kijken, anders verandert er niets en gaan we niet vooruit.”
Innovatie waar nodig op meerdere snelheden
Vanuit een breed perspectief op de luchtvaartketen zoekt Wenink grote gemene delers. “We zijn gewend bij dit soort programma’s vanuit een probleem te redeneren. Maar dat kan niet bij een community, want niet iedereen heeft hetzelfde probleem. Ik moet daarom denken vanuit de belangen van zoveel mogelijk partijen. Pas dan kunnen we inschatten hoe we als SCMP de grootste bijdrage kunnen leveren, hoe we kunnen sturen en hoe en met wie we kunnen samenwerken. We proberen per project zoveel mogelijk partijen aan te haken zodat er ketenbreed wordt geïnnoveerd.”
“Ik geloof in ruim buiten je kaders kijken, anders komt er geen vooruitgang”
Het einddoel is versterking van de betrokken organisaties en de community als geheel. Dat betekent soms compromissen sluiten, maar ook 1 + 1 = 3. Het is de som der delen, benadrukt hij. “Het hebben van verbinding en het samen bepalen van een gemeenschappelijke agenda is belangrijk, maar niet het enige. We staan met een voet op het gas en de andere op de rem. Het is belangrijk om een goed programma te draaien maar ondertussen ook draagvlak en acceptatie in de sector te bewerkstelligen.
Mental shift nodig voor echte innovatie
Om daadwerkelijk vooruitgang te boeken, is meer nodig, weet Edwin uit ervaring. “Een concept bedenk je in 3 dagen, de implementatie ervan kost zes maanden. Maar de werkelijke verandering, het beslag krijgen van het project duurt jaren. Daar is een mentale verandering voor nodig, ander gedrag. Change management en een goede communicatie zijn daarbij cruciaal. Juist in een proces- en actiegedreven sector als de logistiek is die zachte kant nog onderbelicht.”
Smart Cargo Mainport Program staat open voor wie wil
Uniek aan het Smart Cargo Mainport Program is dat het open staat voor alle enthousiaste partijen. Edwin wakkert dat enthousiasme graag aan door de waarde van innovatie en mogelijkheden om te innoveren over het voetlicht te brengen: “Mensen in de logistiek zijn erg van het ‘just do it’. Er zit soms weinig fundamentele innovatie, omdat men te druk is met de dagelijkse bedrijfsvoering. Maar je kunt de hele dag je werk doen en dan heb je misschien hard gewerkt. Maar heb je dan ook slim gewerkt?!” Hij nodigt iedereen uit zich in het SCMP te verdiepen en te kijken of het iets voor hem of haar is. Iedereen kan hem bellen of mailen met problemen en suggesties om de luchtvrachtketen te verbeteren. Wel moet dat enthousiasme ook worden omgezet in draagvlak. “Het is belangrijk dat de sector het leuk en belangrijk vindt om dit te doen en dat de sector elkaar onderling groei en vooruitgang gunt”, benadrukt Edwin. “Dit draait om samenwerking; we kunnen projecten vormgeven en opzetten, maar de organisaties en de eigen mensen moeten het doen.”
Roadmap met 6 drivers voor innovatie luchtvracht
Edwin denkt snel een roadmap te presenteren met zijn plannen met SCMP. Daarin komen de belangrijkste thema’s en de door de community als noodzakelijk bestempelde innovaties. De stuurgroep besluit vervolgens over de prioriteiten waarna mensen en middelen worden ingezet. Edwin ziet vooralsnog zes themalijnen of zoals hij het noemt ‘drivers’ als basis voor de roadmap: infrastructuur en capaciteit, logistieke middelen, ketenlogistiek, trade compliance, digitalisering en duurzaamheid. Innoveren moet nadrukkelijk niet op te veel fronten tegelijk gebeuren, waarschuwt hij. Dat werkt volgens hem alleen maar contraproductief: “Maar het is en blijft een programma. Er moet integraliteit en samenhang in zitten.” Zodra de roadmap is afgerond, wil de SCMP-programmamanager met de stuurgroep knopen doorhakken en teams gaan inrichten voor het opstarten van concrete projecten. Kortom, naast woorden ook daden!
Foto: Schiphol Cargo/JK Phenster.
