De kans is groot dat de komende tien jaren het decennium van de cargo drone worden, ook in Nederland. Dat begint al in 2020. Vanaf juli gelden in ons land Europese regels die het mogelijk maken om met grotere drones met meer cargo grotere afstanden af te leggen. Daar wordt druk op geanticipeerd. Zo starten het Amsterdamse AVY, het Erasmus MC in Rotterdam en andere partijen in januari met een pilot voor het vervoer van bloed en medicijnen met een drone. En pal aan de ring van Amsterdam, in het Nederlands Aerospace Centre, wordt ook volop gewerkt aan het vrachtvervoer met zogeheten unmanned aircraft carriers.
Het wordt misschien langzaam tijd dat ook bedrijven in de Transport en Logistiek en traditionele luchtvaart de drone gaan omarmen. “De markt is er, de aanbieders nog niet. Dat moeten bedrijven zijn met verstand van luchtvaart en drones, maar ook van logistiek. Er bestaan nog geen helikopter operators en de vraag is wie de hele infrastructuur gaat aanleggen.” Patrique Zaman van het Amsterdamse AVY ziet volop nieuwe beroepen en markten ontstaan dankzij de drone. In een presentatie bij het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) in Amsterdam ging hij onlangs in op het ontstaan van zijn bedrijf, pas vijf jaar geleden.
“Vliegtuig bleef ‘hangen’ in de ontwikkeling”
Zaman stapte in de wereld van de drones vanuit een vroege fascinatie voor de luchtvaart. Na zijn studie concludeerde hij dat de sector vrij conservatief is. “De zelfrijdende auto zit er al even aan te komen, maar het vliegtuig bleef ‘hangen’”, vertelt hij. De ondernemer en zijn partners besloten terug te gaan naar het begin: stel dat vliegtuigen nog niet bestaan, hoe zouden we ze dan ontwikkelen en bouwen? De antwoorden sloten volledig aan bij huidige maatschappelijke sentimenten: “Een toestel moet emissievrij kunnen vliegen en autonoom aangestuurd omdat dat veiliger, goedkoper en makkelijker is. En waarom niet de wereld van helikopters (rotoren) en vliegtuigen (vleugels) combineren”, concludeerden ze.
AVY: cargo drone met rotoren
Inmiddels heeft AVY een carbon drone ontwikkeld, elektrisch en met vier rotoren die het toestel verticaal in de lucht houden. Het systeem analyseert zich volgens Zaman zelf. Ook helpen camera’s bij de analyse van vluchten. Met het toestel zijn vlieguren gemaakt in Malawi, Tanzania en Zuid-Afrika. Daar zijn de landschappen uitgestrekt en leeg, is de regelgeving beperkt en is de noodzaak van goedkoop (want onbemand) vervoer van medicijnen groot. Het toestel bleek bovendien een effectief wapen tegen stroperij. “We konden er zo’n 50 kilometer uitvliegen (inmiddels is dat 100 km) en met warmtecamera’s stropers opsporen. Toen dat succesvol was, kregen we al snel het verzoek of we ook antigif tegen slangenbeten konden meenemen of vaccins en bloedweefsel voor hulporganisaties als het Rode Kruis. Doordat rangers nu sneller toegang hebben tot antigif, kunnen ze dieper de wildreservaten in om te patrouilleren.”
Pilot met vervoer medicijnen en bloed
Ook in Nederland ziet de medische wereld in dat drones een uitkomst kunnen zijn voor een aantal problemen. Op veel plekken staat het verkeer bijna dagelijks muurvast. Drones kunnen daarbij een verschil maken. Zaman: “In het Erasmus MC in Rotterdam worden medicijnen op maat gemaakt. Die moeten soms binnen vier uur bij een patiënt zijn, daarna kun je ze weggooien. De drone biedt ook mogelijkheden om bijvoorbeeld snel extra bloed bij ongelukken te brengen.” Omdat de maatschappelijke waarde groot is, heeft AVY als een van de weinige partijen toestemming om in bevolkte gebieden en controlled airspaces te vliegen. “Met medicijnen heb je een streepje voor. Maar we zijn ook bezig met de brandweer. Een drone is sneller dan een bluswagen en dankzij de beelden die het toestel doorstuurt, kan de brandweer al voor aankomst gaan plannen.”
Ideeën welkom
Als commercieel bedrijf werkt AVY vanuit de kansen die de markt biedt, in dit geval zijn dat nog publieke partijen. “Dankzij hen hebben wij een business case. Maar we hopen ieder jaar een stukje extra markt te ontsluiten en op te schalen. De nieuwe Europese regelgeving is daarom belangrijk voor ons. Daarnaast werken we nog volop aan het ecosysteem van de drones. De overheid weet ook nog niet hoe we dat het beste kunnen vormgeven. Wij krijgen geregeld te horen ‘kom maar met ideeën’! Kansen genoeg dus.”
Patrique Zaman gaf zijn presentatie bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartcentrum in Amsterdam. Het NLR is ook de basis voor het virtuele kennisplatform XLCargoDrones dat in december 2018 is opgericht. Het platform bundelt kennis van onder meer NLR, Hogeschool van Amsterdam, UT-Twente en het Platform Unmanned Cargo Aircraft (civiele en militaire partijen). XLCargoDrones beperkt zich niet tot het technische aspect voor het ontwikkelen van onbemande vrachtvoertuigen. Het onderzoekt ook wat realiseerbaar is, betrouwbaar, verkoopbaar (interesse logistieke partijen) en wat wordt geaccepteerd (door de markt, luchtvaart, overheid en samenleving). Dat gebeurt op basis van business cases waarvoor scenario’s worden uitgewerkt. Daarnaast adviseert de NLR in certificering en brengt het in kaart welk ecosysteem nodig is voor het vrachtvervoer met drones (zie foto).
In november 2019 deed het NLR een succesvolle proef met een drone op waterstof
