Gaan we naar een nieuwe logistiek in de Amsterdamse regio? Als we kijken naar de ontwikkelingen rond de drie grote logistieke hubs op de Westas van Amsterdam kan het antwoord alleen maar bevestigend zijn: alle partijen rond Schiphol, Greenport en Haven werken aan hun eigen control towers. Soms gescheiden van elkaar. ALB en AEB kunnen daarin een verbindende rol gaan spelen.
We kennen de verkeerstoren van de luchtverkeersleiding. Zonder haar centrale regie zouden we niet snel het vliegtuig instappen. Wat geldt voor vliegtuigen geldt ook voor productie, logistiek, planning en order fulfillment. Het zijn allemaal activiteiten waarbij een goede onderlinge afstemming cruciaal is. ”Een supply chain control tower kan als centrale entiteit de rol van ketenregisseur oppakken door te voorzien in deze onderlinge afstemming en een effectieve coördinatie van werkzaamheden”, schrijft Joris de Bruin op Logistiek.nl. Inzicht in de supply chain is daarbij niet genoeg. ”žOm de control tower in staat de stellen daadwerkelijk de regie over (delen van) de supply chain te kunnen voeren, is de inrichting van het organisatiemodel (ook wel ‘operating model’ genoemd) minstens zo belangrijk.”
Hubways in de sierteelt
Een belangrijk initiatief om te komen tot een nieuwe control tower is Hubways. Diverse partijen in de sierteeltsector (TLN/VSV, VGB, FloraHolland en Eyefreight) werken daarbij samen om te komen tot digitalisering en samenwerking in het transport van sierteeltproducten. Voor deze sector geldt dat logistieke processen nu vaak niet optimaal verlopen: veel informatie wordt manueel ingevoerd, er wordt druk gebeld en gefaxt met een groot risico op fouten en dubbele invoer van informatie. Logistiek dienstverleners krijgen in veel gevallen de transportopdracht pas op het laatste moment, waardoor er weinig tijd is om zendingen efficiënt in te plannen. Ook worden door de toename van de directe handel de zendingsgrootte kleiner en de levertijden korter.
Doel van Hubways is een toekomstbestendige dienstverlening en ketenefficiëntie te realiseren. HubWays ”biedt de infrastructuur voor een platform, dat de hele sector verbindt door middel van één logistieke taal ten bate van de logistieke operatie. Tijdsdruk, frequente bestellingen, hoge logistieke kosten, congestie, de trend rond digitalisering, maar ook de vraag om duurzamer te presteren, vraagt om collectieve verbeteringen.
Een voorwaarde om logistieke stromen te verbeteren is het digitaal en gestandaardiseerd uitwisselen van informatie. Een digitaal, neutraal informatieknooppunt voor de logistieke sector is daarom een randvoorwaarde.” Lezen we op de website Hubways.nu. Begin dit jaar is gestart met de eerste proefopstelling. Een grote stap voor partijen is om hun digitale software op elkaar aan te laten sluiten.
Control tower van Ahold
Een tweede voorbeeld van een control tower vinden we bij Ahold. Ahold werkt met 25 verschillende transporteurs. Hoe weet een winkelmedewerker nu hoe laat een vrachtwagen aankomt en hoeveel hij vertraagd is? Ahold werkt sinds kort met een Transport Management Systeem (TMS) waarbij boordcomputers in de vrachtwagen data leveren over zijn positie. Door de positiegegevens te verbinden aan de winkellocaties en de planning, toont de ‘Simacan control tower’ de status van de vrachtwagens op een kaart. Aankomsttijden worden voorspeld met de toevoeging van gedetailleerde, actuele verkeersdata. Ahold Transport heeft nu via haar control tower een overzicht van alle vrachtwagens en hun verwachte aankomsttijden en kan deze informatie delen met de winkels en de transporteurs.
Tata Steel: visibility in de keten
Een ander bedrijf dat zorgt voor veel verkeer op onze wegen is Tata Steel. Tata deed onlangs een pilot samen met Eyefreight, aanbieder van Transport Management System-technologie, Dinalog en Heineken om de visibility in de keten te vergroten. Uit onderzoeken blijkt dat 60 procent van de grote bedrijven supply chain visibility in de top 3 van doelstellingen heeft staan. Maar slechts 20 procent heeft de stap over drie jaar echt gemaakt. En dat is een gemiste kans, volgens de ceo van Eyefreight, omdat visibility kan leiden tot 20 procent kostenreductie. Tata werkt inmiddels aan een gedetailleerd planningssysteem, waarin op basis van realtime informatie voortdurend wordt gekozen voor de op dat moment ideale transportmodaliteit: weg, water of spoor.
Joint inspection op Schiphol
De vierde aanzet voor een control tower vinden we op Schiphol. Op Schiphol wordt als onderdeel van de Smart Cargo Hub het Joint Inspection Centre (JIC) gebouwd. Het centrum is onderdeel van een geïntegreerd systeem voor controle van goederen die via Schiphol de Europese Unie verlaten, met alle voordelen voor een snelle en efficiënte douaneafhandeling. In het JIC werken verschillende handhavers en inspectiediensten samen aan het one-stop-shop model. Het gebouw is zo ontworpen dat controles zoveel mogelijk geïntegreerd uitgevoerd kunnen worden op rustmomenten in de logistieke goederenstroom.
eLink: papierarm
Tegelijkertijd vindt, ook als onderdeel van de Smart Cargo Hub, de uitrol plaats van eLink, een initiatief vanuit Amsterdam Connecting Trade samen met Schiphol, Air Cargo Netherlands en Cargonaut. Het systeem zorgt voor een snellere acceptatie van goederen op Schiphol bestemd voor de export en voorkomt veel papierwerk. Benodigde informatie wordt vooraf op een ‘smartcard’ gezet. Bij aankomst op Schiphol worden chauffeur en truck digitaal herkend, waarna op basis van de informatie op de smartcard de vracht wordt overgedragen aan de afhandelaar. Het systeem wordt inmiddels voor bijna 50% van alle vracht gebruikt en zorgt voor zeker 25% snellere afhandeling. eLink is uniek in de wereld.
Het inzetten van verkeersdata
Terwijl we dus in de logistiek de bouw van control towers zien, werken Rijkswaterstaat, gemeente Amsterdam, Stadsregio en de provincie Noord-Holland aan een beter gebruik van de vele data die over het autoverkeer beschikbaar zijn. Een goed voorbeeld daarvan is de Praktijkproef Amsterdam (PPA); files op de Amsterdamse ring die later beginnen, korter zijn en eerder oplossen. Het kan door verkeers- en doseerlichten rond de A10-West zo aan te sturen dat zij het verkeer verdelen voordat files ontstaan. En door bestuurders via persoonlijk reisadvies zo langs de snelwegen rond de stad te leiden dat files zo veel mogelijk worden vermeden en voorkomen. Dat is de kern van de eerste PPA-fase.
Overheidsdata verbinden aan initiatieven bedrijfsleven
Vanuit de Amsterdam Logistics Board (ALB), met vertegenwoordigers van Schiphol, Haven en Greenport, wordt nu verkennend onderzoek gedaan of we niet de big data van de overheden kunnen koppelen aan de control towers die in de regio worden ontwikkeld. De eerste gesprekken tonen dat alle betrokkenen het een belangrijke propositie vinden. Maar tegelijkertijd zien we dat alle genoemde projecten veel inzet vragen om binnen de eigen sector geïmplementeerd te worden.
Er is meer. Binnen het foodcluster van de Amsterdam Economic Board (AEB) werken partijen als Verkade, Loderscrocklaan, Cargill en Ahold al samen om te komen tot een duurzamere logistiek. Ik meen dat in de koppeling van de initiatieven een unieke kans ligt. Laten we op goed Hollandse wijze, met ons poldermodel, komen tot samenwerking en de economische waarde van de verschillende initiatieven voor de Metropoolregio Amsterdam optimaal benutten. Ik roep ALB en AEB op om de handschoen op te pakken.
Auteur: Paul Jansen, commercieel directeur SADC.
