Op woensdag 15 juni 2016 organiseerde Podium voor Architectuur en de Smart Logistics Hub de tweede expertmeeting logistiek. Ditmaal ging de discussie over Big Data en wat zij kunnen betekenen voor de logistiek. Dagvoorzitter Fred van der Molen leidde deze bijeenkomst op Schiphol.
Net als de eerste expertmeeting logistiek over stadsdistributie, werd ook dit keer het thema benaderd vanuit de Triple Helix. Peter Bijl van Simacan en Reynoud Foppen van Collibox presenteerden de invloed van Big Data op het bedrijfsleven. Nanda Piersma van Hogeschool van Amsterdam vertelde hoe HvA als onderzoeksinstituut vooral kijkt naar de mogelijkheden van Big Data. Micha Sijtsma van APPM en projectmanager van het implementatieplan C-ITS metropoolregio Amsterdam bracht de waarde van Big Data voor de ruimtelijke ordening naar voren. Ook vanuit het publiek waaronder leden van Rijkswaterstaat en Gemeente Amsterdam kwamen geregeld toevoegingen over de kansen van Big Data in de ruimtelijk ordening.
C-ITS
Micha Sijtsma trapte af met een introductie over C-ITS en de vele termen daaromheen. C-ITS staat voor Coöperatieve intelligent Transport Systems. Een mond vol maar allerlei aspecten van SMART en mobiliteit vallen er ook onder. C-ITS is onderdeel van het landelijke programma Beter Benutten en Beter Geïnformeerd op Weg. Voor de mobiliteit betekent dit bijvoorbeeld het beter benutten van informatie uit wegkantsystemen, van Talking Traffic (collectief rijadvies oftewel connected rijden en persoonlijk rijadvies oftewel coöperatief rijden) en natuurlijk Big Data. “Als het aankomt op verkeersveiligheid gaat het niet om wat er allemaal mogelijk is maar welke toepassingen wel of niet passen bij de situatie. Dit heeft ook te maken met de verhouding tot het beleid.”
Collectief vs individuele
De keuzes zijn niet altijd voor de hand liggend. Sijtsma vindt inspiratie bij minister Schultz-van Haegen die learning-by-doing aanspoort. Innovaties zoals platooning en autonoom rijden zijn mogelijk door de durf die erachter zit. En de drive voor nieuwe innovaties wordt pas echt mogelijk wanneer er samenwerking is tussen het bedrijfsleven en de overheid. “We moeten het niet overlaten aan de overheid alleen. We moeten gebruik maken van de innovaties die spelen in het bedrijfsleven,” aldus Sijtsma. Het gaat dan over the greater good, over het collectief versus het individuele. “Samenwerking is nodig omdat er zoveel databronnen zijn die toch niet samenkomen. Privacy of privé-data worden nog steeds gebruikt als een goudmijn.” Dit terwijl SMART en Big Data juist gaan over verbinding.
Real-time logistieke data
Vervolgens nam Peter Bijl van Simacan het woord. Simacan verwerkt ruimtelijke, verkeers- en logistieke data naar een format dat bruikbaar en deelbaar is. “Bij ons gaat het om het gebruiken van data, het combineren van data en het verspreiden van data,” vertelde Bijl. Een leuk feit; de lengte van de data die Simacan heeft verwerkt is zeven keer de wereld rond. Het bekendste product is de Simacan Control Tower die real-time logistieke informatie biedt aan klanten. Ook Simacan heeft te maken met de privacy van data. “Wij hebben te maken met data-eigenaren. De data die we gebruiken blijven dan ook van de desbetreffende verlader of vervoerder,” legde Bijl uit.
Simacan verwerkt verzamelde data naar informatie die relevant is voor de specifieke gebruiker. Bijvoorbeeld, een winkelier ziet alleen het tijdstip waarop een vrachtwagen aankomt, terwijl de transporteur kan zien welke route wordt gereden en de tijdsduur van de rit. Omdat Simacan als onafhankelijke neutrale partij het proces overziet, durven de klanten de data te delen. Zo profiteren meerdere partijen van inzicht en efficiëntie in zowel het proces als de communicatie zonder dat er gevoelige informatie verspreid wordt.
Gaten in het netwerk dichten
Ook Reynoud Foppen van Collibox is voorstander van Big Data wegens de inzicht en efficiëntie die dit levert. Net als Simacan verzamelt en combineert Collibox logistieke informatie op een neutraal platform. Met Collibox krijg je een overzicht van alle mogelijke transporteurs en kosten voor je specifieke pakket. Makkelijk vergelijken dus. Foppen merkt dat datadelen en samenwerking nog erg gevoelig liggen in de logistiek. Daar houdt hij rekening mee in de filosofie van Collibox. “Er zijn toch nog wat gaten in het netwerk van de grote jongens. Die vullen we aan met kleinere gespecialiseerde vervoerders. Zo kunnen de partijen elkaar niet bijten”, legde Foppen uit. Er ontstaat zo een lappendeken van vervoerders die samen het meest efficiënte route vormen. Foppen’s boodschap over Big Data was: “Wees niet bang voor de robots. Robots bedienen ons, wij bedienen niet de robots.” Ook hij refereerde aan Schultz-van Haegen’s oproep voor learning-by-doing. Oftewel, wees niet bang voor technologie en Big Data omdat die een tool zijn voor ons. Ze zijn een tool voor efficiëntie.
Nederland voorop in elektrisch rijden
Nanda Piersma van de Hogeschool van Amsterdam sloot de middag af. Piersma is betrokken bij de onderzoeksafdeling Urban Technology waarvan logistiek een belangrijk onderdeel is. Ze is onder andere betrokken bij het onderzoek naar het gebruik van elektrische auto’s en elektrische laadpalen. “Wist je dat Nederland een wereldleider is in het gebruik van elektrische auto’s en laadpalen? Amsterdam-Zuid heeft de grootste concentratie van elektrische laadpalen,” vertelde ze trots. Vervolgens liet ze een grafiek zien die de groei van elektrische laadpalen per stadsdeel van Amsterdam aantoont.
Beleid stimuleert gebruik
In Nieuw-West was er in september 2014 een enorme stijging van laadpalen. Op haar vraag hoe dat kwam, kreeg ze van het publiek geen antwoord. Metropoolregio Amsterdam investeerde in schoon elektrisch taxivervoer op Schiphol. Veel taxichauffeurs wonen in Nieuw-West dus kwam er ook plotseling een veel grotere vraag naar elektrische laadpalen in Nieuw-West. Een duidelijk voorbeeld van hoe beleid direct effect heeft op de openbare ruimte en gebruikspatronen. HvA-studenten onderzochten wanneer elektrische auto’s werden opgeladen en hoe de gebruikspatronen gefaciliteerd kunnen worden. Uiteraard is hier ook privacy een kwestie, maar volgens Piersma staan Data en privacy niet per se haaks op elkaar. “Al onze data wordt geanonimiseerd. Ik hoef niet te weten hoe laat de wethouder de auto oplaadt. Het gaat om wat de data kunnen betekenen. Het gaat om inzicht en hoe de data input kunnen leveren in de ruimtelijke ordening.” Wellicht is dat ook de boodschap die de deelnemers van de expertmeeting Logistiek mee naar huis namen: benader Big Data als een tool die de ruimtelijke ordening en daarmee de logistiek bevorderen.
Volgende expertmeeting Logistiek
De derde in de reeks expertmeetings Logistiek zal plaatsvinden op 6 juli. Het thema is circulair.
Aanmelden kan via Podium voor Architectuur
