In ‘Vooruit met de logistiek’ kijkt Amsterdam Logistics naar de toekomst van de logistiek. Er moet verduurzaamd worden, dat is voor iedereen duidelijk. Maar de logistieke sector verandert ook onder druk van deze dynamische tijd en (inter)nationale omgeving. Ondernemers, onderzoekers en bestuurders met transport en logistiek in hun genen of portefeuille laten hun licht schijnen op de toekomst.* Hoe staan we ervoor in 2050 en hoe komen we daar? Moniek van de Put was jarenlang directeur bij J. van de Put Fresh Cargo Handling en is nu projectmanager Logistiek bij Greenport Aalsmeer. De greenports positioneren zich als koplopers in circulariteit en duurzaamheid. Moniek hoopt dat er volgend jaar binnen Greenport Aalsmeer een platform is van ondernemers die de logistiek verduurzamen.
Tekst: Anke Hoets.
* Ook een bijdrage leveren aan deze rubriek of wil je reageren? Stuur ons een e-mail en dan nemen we door wat de mogelijkheden zijn.
Hoe staat jouw sector er in april 2023 voor?
“De tuinbouw en sierteelt kampen met schaarste, zowel in mensen als in middelen. Ook zijn door de oorlog in Oekraïne afzetgebieden weggevallen. Dan is er nog, niet het minste, het duurzaamheidsvraagstuk. We hebben te maken met de mogelijke krimpplannen op Schiphol en zien een verschuiving naar andere luchthavens, Luik en Maastricht. Wat is daarvan de winst in CO2-uitstoot, vraag ik me af. Vooral omdat er nu meer goederen over de weg van die vliegvelden komen. Luchtvracht blijft nodig, maar er wordt nu steeds meer gekeken naar zeevracht. Het heeft allemaal gevolgen voor de logistiek. Verduurzaming is daar hard nodig, maar je merkt dat het er bij veel bedrijven een beetje bij bungelt. Zelfs bij grote bedrijven die vooroplopen met duurzame verpakkingen, zie je de logistiek niet bovenaan het prioriteitenlijstje staan. Grote vraag is hoe we mensen aan boord te krijgen. Ik kan met mijn achtergrond een breed netwerk aanspreken, spreek de taal van de ondernemer, toch blijft het voor veel bedrijven een tijd- en geldkwestie. Er zijn voorlopers, zoals Dobbe Transport en Nagel BV die meedoen aan CTC Amsterdam Westkant (link naar artikel), maar we hebben massa nodig. Of bedrijven willen wel, maar het is niet haalbaar door bijvoorbeeld een gebrek aan laadpalen.”
Wat moet anders?
“De wil en de faciliteiten om te verduurzamen moeten anders. Royal FloraHolland heeft te maken met meer dan 3.000 truckbewegingen per dag. Daar liggen kansen. Meer ondernemers moeten op die kar van verduurzaming springen, anders gaan we de klimaatdoelstellingen niet halen. Maar alleen kom je er niet, dus ga samenwerken. Dat geldt voor projecten om luchtvracht naar zee te verplaatsen en bijvoorbeeld om goederen van de weg naar spoor of binnenvaart over te hevelen. Ik snap dat het niet eenvoudig is: als transporteur heb je te maken met het rijtijdenbesluit, je moet je klanten bedienen, zorgen dat je lading op tijd bij het vliegtuig is en dan moet je in je planning ook nog rekening gaan houden met het laden van je accu en de beschikbaarheid van een laadpaal. Het mooiste zou zijn dat je kunt laden waar je handel laadt en lost. Dat is helaas technisch nog lang niet op orde. Op het veilingterrein is er bijvoorbeeld geen laadpaal te vinden. En er zijn weinig tankstations voor waterstof, AVIA Marees steekt daarbij zijn nek uit. Ik hoop dat bedrijven met bestelwagens snel overstappen op waterstof. Voor hen is dat eenvoudiger dan voor vrachtwagentransporteurs.”
Waar zie je kansen om te vernieuwen?
“Concreet is er de modal shift die ik al noemde; goederen verplaatsen van weg naar spoor of binnenvaart en van lucht naar zee. Daarnaast is vooral een mental shift nodig. Je hoeft niet in je eentje de wereld te redden, maar we kunnen niet doorgaan zoals in de afgelopen vijf jaar. Ook personeel kijkt steeds vaker kritisch waar het wil werken, jongeren kiezen voor duurzaam. Maar alleen kom je er niet. Je zet niet even zelf een tankstation met waterstof neer. Ook bij je footprintberekening heb je hulp nodig. Ik pleit voor slim, schoon én samen. Hulp is er in allerlei vormen. Het is helemaal niet nodig om zelf het wiel uit te vinden, dat kost onnodig tijd. Je kan bijvoorbeeld aanhaken bij programma’s zoals CTC. Mijn advies is om je te laten informeren en om contact met ons op te nemen. Ik hoop dat we volgend jaar een platform hebben binnen Greenport Aalsmeer met ondernemers die de logistiek willen verduurzamen. Wij willen bedrijven met vragen actief verbinden met onderwijsinstellingen en bestaande programma’s. En aandacht vragen voor knelpunten bij bijvoorbeeld provincie en overheid.”
Wie kan en moet verandering aanjagen?
“Ik geef toe, als verduurzaming geld kost, dan verandert er niets. De stap om mee te doen moet dus financieel aantrekkelijk zijn of extra kosten moeten worden gecompenseerd. De overheid kan daarin een rol spelen en met subsidies aanjagen. Praktisch gezien kunnen wij als greenport ook dingen aanjagen, bedrijven wakker schudden en verbinden. We hebben onlangs een verkenning gedaan waar ondernemers in onze sector behoefte aan hebben. Dan blijkt er echt interesse te zijn voor zaken als elektrificatie, waterstof of CTC. Ook het onderwijs is een belangrijke speler. De HvA heeft verschillende onderzoeksprogramma’s waar ondernemers van kunnen profiteren. Wij proberen nu zoveel mogelijk de winst te laten zien van bepaalde projecten. Op dit moment houdt een collega van mij zich alleen maar bezig met de vraag hoe we het onderwijs en het bedrijfsleven goed op elkaar kunnen aansluiten. De footprintberekening is ook een belangrijke aanjager. Per 1 januari 2024 wordt het voor bepaalde bedrijven al verplicht om hun CO2-uitstoot bij te houden. Daar bestaan allerlei programma’s voor. Probeer het eens uit, dan zie je wat je kunt verbeteren in je bedrijfsvoering.”
Hoe zie je de logistiek in 2050?
“Klimaatneutraal, zero emissie en de arbeidsmarkt is anders: we zijn in 2050 meer gerobotiseerd en geautomatiseerd. De logistiek zal ook verduurzamen, gestuwd door de consument die bepaalde producten links laat liggen. Jongeren kijken nu al vaak anders naar dingen, die willen lokaal. Dus geen boontjes meer uit Ethiopië of appeltjes uit Nieuw-Zeeland. We gaan tegen die tijd ook bewuster om met vliegen. Ik verwacht dat er veel vervoer verplaatst wordt van lucht naar zee en dat we bereid zullen zijn om meer te betalen voor luchtvervoer als dat voordelen heeft. Ook de markt zelf zal veranderen. Schiphol krimpt nu, maar als Luik ook minder luchtvracht wil, dan wordt overall de cargocapaciteit minder. We zullen de bestaande capaciteit dan nog selectiever moeten inzetten.”
