Het lijkt een luxeprobleem voor de Metropoolregio Amsterdam: kiezen uit de titel de Intelligent business hub of Home of the digital supply chain. Adviseur Ben Engel deed onderzoek in opdracht van Amsterdam Airport Area naar het ecosysteem van de digital supply chain in de regio. In zijn eindrapport ‘Metropoolregio Amsterdam & Digitalisering van de Logistiek’ beveelt hij aan om één van de titels te claimen. De regio kan er met recht aanspraak op maken, vindt hij, maar moet er ook in investeren.
Ronkende Boeings vliegen op 1 juli over C-Bèta in Hoofddorp tijdens de bijeenkomst van Amsterdam Airport Area (AAA) over digitalisering in de logistiek. Het is een teken dat de coronacrisis deels achter ons ligt. De bijeenkomst is hybride; voor het eerst in maanden zijn mensen weer fysiek aanwezig en een tweede groep belangstellenden volgt de sessie online. AAA brengt als publiek-private samenwerking van gemeentes, provincie en marktpartijen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) geregeld partijen samen. Het is onderdeel van haar netwerkfunctie.
Een vijfde nieuwe bedrijven in de regio logistiek gerelateerd
Na de coronacrisis is het tijd om even pas op de plaats te maken, terug te blikken en vooruit te kijken, legt Olav Steffers uit. AAA heeft als kerntaak het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar de regio; ze te helpen zich op de MRA te oriënteren en ze te begeleiden als ze zich hier eenmaal willen vestigen. Vijf kansrijke regionale sectoren staan centraal: Food & Flowers, Aerospace, Life Sciences, High Tech en Fashion. Steffers: “De rode draad door al deze sectoren is de logistiek. In die sector is het hard gegaan tijdens de coronacrisis. Naar schatting twintig procent van de nieuwe zich hier gevestigde bedrijven is logistiek gerelateerd. En veel bedrijven opereren op het snijvlak van digitalisering en logistiek.”
Tekst loopt door onder visual
Value drivers Metropoolregio Amsterdam
In de logistiek worden al enkele jaren piketpalen verzet door de digitalisering. IT is van een secundaire naar een primaire functie verschoven. Dat is zichtbaar in de warehouses, robotisering en in bijvoorbeeld artificial intelligence (AI). De coronacrisis heeft die digitale trend een extra boost gegeven. Waar moet AAA zich in het licht van die trends op gaan richten bij het aantrekken van nieuwe internationale bedrijven? Of liever: ‘Welke marketingpropositie moet ze op hoofdlijnen voor de MRA gaan gebruiken?’ Ben Engel zocht het uit. Hij heeft het ecosysteem van de regio in beeld gebracht, een SWOT-analyse gemaakt en sprak met 19 logistieke specialisten van bedrijven en kennisinstellingen uit de regio. Drie van de tien aanbevelingen in zijn eindrapport licht hij uit tijdens deze AAAfternoon. Zijn belangrijkste conclusie en tevens uitgangspunt voor toekomstige marketing is dat groot Amsterdam perfect gepositioneerd is om een leidende rol te hebben en te behouden in de moderne digitale supply chain. “De twee belangrijke pijlers voor zo’n rol – logistieke kracht en hightech – ontmoeten elkaar hier.”
‘Dit is het moment voor een verdere internationale positionering van de MRA als digitale logistieke hub’
Daarnaast heeft de regio nog vijf value drivers die in combinatie met hightech een belangrijke voorwaarde zijn voor een innovatie logistiek: de ports – dataport AMS-IX, haven van Amsterdam, luchthaven Schiphol en greenport Aalsmeer -, een ruime talentpool van studenten en young professionals uit binnen- en buitenland en internationale topinstituten in onderwijs en wetenschap. De Metropoolregio Amsterdam is volgens Engel bovendien divers genoeg om bedrijven van alle formaten te huisvesten, van klein tot middelgroot en multinationaal. Hij noemt de bedrijfshuisvestingslocaties “de mooie gezichten van de MRA”. Tot slot zijn er nog de fysieke en digitale infrastructuur die tot de beste ter wereld horen. “De regio kenmerkt zich door bereikbaarheid en verbondenheid. We zijn al twee jaar op rij nummer één van de wereld (DHL, Global Connectedness Index). Dat hebben we nodig om de digitale supply chain verder te ontwikkelen.” Datadelen en data minen is de toekomst van de logistiek. Onderzoekers van het CWI, UvA, HvA en ICAI kunnen zich op dat vlak meten met collega’s in het buitenland. Voor datadelen is wel vertrouwen nodig, onderstreept Engel. Maar ook op dat vlak staan we sterk. “Nederland is een land van partnerships, van informele en constructieve samenwerking. Buitenlanders kunnen daar goed op inhaken en doen dat ook graag.” Zo trekt de regio ook nieuwe talenten aan.
Tekst loopt door onder foto
Bouw ook een community
In de drie belangrijkste aanbevelingen van Engel voert de internationale positionering van de MRA als Intelligent business hub of Home of the digital supply chain de lijst aan. De termen zijn nog niet gemunt en nu is het moment om dat te doen, is zijn advies. Engel: “Dat betekent niet automatisch verdozing van het landschap waar veel over gesproken wordt. Juist deze sector kan nog intelligenter, spannender en groener.” Een inmiddels bekend thema in de logistiek is de vermindering van CO2-uitstoot. Op basis van zijn gesprekken met marktpartijen en experts komt Engel tot zijn tweede aanbeveling: “Logistiek dienstverleners, en dan met name nieuwe partijen die zich hier vestigen, kunnen bij uitstek een bijdrage leveren aan het verduurzamen van de verstedelijkingsroute. Dat is een route die nog niet ontdekt is en die zeker de moeite waard is om te exploreren.” Daar kan AAA op sturen, denkt de onderzoeker.
Samenwerking nodig om koploper te blijven
Zijn laatst advies gaat uit van samenwerking, wat volgens Engel nodig is om als regio leidend te blijven; creëer een digital supply chain community waarin kennis ontwikkeld en uitgewisseld worden. “Zorg vooral dat je kennis en kunde vanuit heel verschillende aard en gading bij elkaar brengt. Dat kan verfrissende combinaties opleveren. Het leidt tot enthousiasme, verrassing en ambassadeurs voor de regio”, gelooft hij. Daarbij is het nodig om als land en regio actief te blijven investeren in goede opleidingen zodat de huidige talentpool levensvatbaar blijft.
Tekst loopt door onder visual
Rondetafelgesprek
Jochum Reuter van FourKites en Wouter van Dijk van DHL Global Forwarding werkten mee aan het onderzoek van Engel. Zij onderschrijven de conclusie dat samenwerking en kennisuitwisseling binnen een supply chain community onmisbaar zijn om aan de top te blijven. FourKites maakt als voorspellend supply chain platform logistieke stromen real-time zichtbaar en verzorgt op basis daarvan analyses. Jochum Reuter: “Wij hebben een schat aan informatie in huis over modaliteiten die de regio in- en uitgaan. Die kunnen we inzetten voor een betere doorstroming in Amsterdam.” DHL weet dat het als grote speler gewicht in de schaal ligt door de eigen vloot te vergroenen en gebouwen CO2-neutraal te bouwen en probeert klanten over te halen om mee te bewegen, zegt Wouter van Dijk. “En wij helpen onderaannemers om te vergroenen. We zijn bovendien een groot bedrijf en hebben soms al oplossingen voor vraagstukken waar kleinere bedrijven nog mee worstelen. En andersom. Dat biedt interessante eyeopeners. Zo hebben vliegmaatschappijen ooit gekeken naar de pit stops in de formule I voor een verandering van hun turnaround van passagiers.” Out of the box denken, adviseert Van Dijk. Een rol is daarin ook weggelegd voor de onderwijs- en onderzoeksinstellingen in de regio, benadrukt Joep Schroeders van AAA. “Hogeschool van Amsterdam heeft een loket waar bedrijven logistieke vraagstukken neer kunnen leggen. De studenten zoeken het voor je uit. Zo maken ze tegelijkertijd kennis met de sector.”
Blijven investeren in de talentpool
Daarmee raakt Schroeders aan een volgend punt, de toekomst van de logistiek. De sector kan veel betekenen voor en nog volop groeien in de Metropoolregio Amsterdam, maar daar zijn wel mensen voor nodig. Naast investeren in samenwerking in een community van bedrijven en onderzoeksinstellingen is het ook zaak om te blijven investeren in de talentpool, vindt Ben Engel. Heeft de regio de marketingargumenten om nieuwe generaties te interesseren voor een carrière in de logistiek? Wouter van Dijk denkt het wel: “We zitten misschien niet in een sexy grachtenpand in het centrum van Amsterdam, maar we zijn beide toonaangevende bedrijven om voor te werken. Dat zien we aan de stagiairs die zich bij ons melden.” Testimonials van bedrijven helpen daarbij, denkt Van Dijk. Jochum Reuter vult aan: “Ik zie dat studenten zoeken naar zingeving, ze willen iets toevoegen aan de maatschappij. Als we ze duidelijk kunnen maken dat ze in de logistiek het verschil kunnen maken, bijvoorbeeld met de vermindering van CO2-uitstoot, dan trek je ze wel aan.”
