Digitalisering is een relatief nieuwe technologie waar nog veel winst mee behaald kan worden in de logistiek. Terwijl nieuwe technologieën zoals kwantumtechnologie zich al aandienen. De ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op dat het moeilijk is om alles bij te houden. Maar waarom zou je altijd koploper willen zijn?! Het is belangrijker om zo wendbaar te zijn dat je nieuwe technologieën eenvoudig absorbeert in je logistiek. Dat kan je al door je manier van denken te veranderen.
Tekst: Anke Hoets.
Het was de rode draad in het verhaal van Menno Lanting bij de nieuwjaarsbijeenkomst van ACN. Lanting is internetondernemer en schrijver. Zijn nieuwste boek gaat over ‘digitale transformatie’: hoe vlieg je dat aan, waar loop je tegenaan en hoe wordt de transitie een succes?! Zéggen dat ‘je bedrijf digitaal gaat transformeren’ is in ieder geval níet de methode, aldus Lanting. Het moet van boven tot onder in de organisatie tussen de oren gaan zitten.
‘We moeten iets met…’
Lanting besprak ‘dooddoeners’ die volgens hem aantonen dat veel bedrijven niet goed weten wat digitale transformatie is. ‘We worden een digitaal wendbare organisatie. En wel per 1 januari (vaak wordt er een datum aan gehangen alsof dan opeens alles anders is), we worden datagedreven of technologie gaat sneller dan ooit.’ Tegenwoordig hoort hij in boardrooms ‘we moeten iets met artificial intelligence (a.i.)’.
Digitaal transformeren begint met een strategie
Een ambitie uitspreken zonder bijbehorend implementatieplan, is geen strategie voor digitale transformatie, benadrukt Lanting. Terwijl een strategie onontbeerlijk is. Bestaande organisaties moeten door een natuurlijke achterstand veel ‘repareren’. “Organisaties die slagen in digitalisering zijn vaak gestart in het digitale tijdperk. Die zijn anders ingericht.”
In het kort
- Weet wat digitale transformatie is en wat je eraan kunt hebben in je organisatie en businessmodel.
- Bedenk hoe je je organisatie inricht zodat ze past in het digitale tijdperk.
- Maak van de transformatie een chefsache, het gaat om de toekomst van je bedrijf en je winst.
- Ontwikkel als directie/ceo een visie, strategie en implementatieplan voor de digitale transformatie.
- Besef dat je niet alleen je organisatie moet transformeren, maar ook je eigen denken en doen.
- Neem de hele organisatie mee in het proces, naast IT bijvoorbeeld ook HR.
- Zoek de juiste mensen om van digitale transformatie een succes te maken.
- Geef talent en creativiteit de ruimte.
Maar 95 procent van onze organisaties is ingericht in de 20ste eeuw, doorgaans met kennis en overtuigingen uit de 19e eeuw. “Voor hen is het moeilijk om nieuwe technologieën in te passen in hun bestaande businessmodel”, vervolgt hij. “Je trekt niet even bij door te zeggen dat je wendbaar bent.”
Vliegtuig verbouwen in de lucht
Bestaande bedrijven moeten beseffen dat ze een vliegtuig verbouwen, terwijl ze aan het vliegen zijn. “Daarvoor zijn keiharde ingrepen nodig, een fundamenteel andere manier van kijken naar je business. Dat is best moeilijk, zeker in een sector waar het redelijk goed gaat”, waarschuwt Lanting zijn publiek doelend op de logistiek.
Volgens hem wordt er te veel gefocust op de technologie – wie vindt een nieuwe gadget niet interessant – en te weinig op de transformatie zelf, de uitvoering. Hij ziet het ook in de manier waarop digitalisering belegd wordt in organisaties: “Het is bijna altijd de verantwoordelijkheid van de manager-IT, vaak een persoon met een minder belangrijke positie, iemand die rapporteert aan de financiële man of vrouw. Wat is dan je ambitie? Kostenbeheersing. Terwijl digitalisering een multiplierfunctie heeft.”
Chefsache
Je kunt je bedrijfsresultaat fors verhogen door te digitaliseren. Het structureel toepassen van de juiste a.i.-tools zorgt volgens Lanting voor een toename van 30-35% in de arbeidsproductiviteit. Daarom moeten dergelijke innovaties een taak zijn van de top in het bedrijf. “Het is een chefsache, het gaat over de toekomst van je organisatie. Je kunt dat niet uitbesteden aan een consultant of het middenmanagement.”
Stena Line verlegde succesvol haar koers
Rederij Stena Line heeft als traditioneel bedrijf de implementatie van artificial intelligence succesvol opgepakt, illustreert Lanting. Het begon met een voorstel van een persoon die ‘het licht’ zag en de ceo die daar ruimte aan durfde geven. De ceo besefte dat als hij de rederij wilde veranderen, ook zijn eigen denken en doen moest veranderen. Bovendien was hij niet te beroerd om toe te geven dat hij zelf weinig begreep van a.i. en dus mensen nodig had die hem de weg konden wijzen. Het leverde al snel een enorme efficiencyslag op. Lanting: “Nog niet zo lang geleden zaten op het hoofdkantoor in Gotenburg 150 planners. Er zitten nu 5 datascientists. Die hebben onder meer de traditionele vaarroutes doorgelicht. Door op basis van data de koers lichtjes te verleggen, heeft Stena Line een brandstofbesparing van 30% gerealiseerd.”
Mensenwerk
Digitaal transformeren betekent voor Lanting vooral sociaal transformeren, zorgen dat de organisatie lerend is en dynamisch. Het blijft mensenwerk, benadrukt hij. Want a.i. is perfect voor data-analyse, maar alleen de mens kan omgaan met onzekerheden, denken in oorzaak en gevolg en complexe sociale interacties. “De uitdaging zit in je businessmodel en je organisatie meekrijgen! Wendbaar en adaptief worden en zorgen dat alle technologie vertaalbaar is in je businessmodel.”
Organisatie top-down meenemen in het proces
Hij adviseert iedere ceo zijn bedrijfsvoering onder de loep te nemen en te onderzoeken wat digitalisering hierin kan betekenen. Hoe richt je je organisatie in zodat die past in het digitale tijdperk? Welke digitale middelen en bezittingen zijn nodig en welke niet (meer)? Ontwikkel op basis daarvan een visie en strategie. “Neem ook de rest van de organisatie mee in het proces. Betrek HR erbij, de IT en andere afdelingen. Samen bepaal je welke talenten je nodig hebt in je bedrijf om nieuwe technologieën te absorberen.” En dan weet je misschien ook hoe je die 150 planners van wie de afdeling is opgedoekt, nog steeds kunt inzetten in je bedrijf.
