Onze wereld bovengronds wordt in belangrijke mate ondersteund door wat er onder de grond ligt. Ontwikkeling en groei kunnen positief of negatief worden beïnvloed door de bodeminrichting. Het Rijk werkt aan een nieuwe toekomstvisie voor de ondergrond. Voor ons ondernemers, bestuurders en kennisexperts in de Metropoolregio Amsterdam is dit het moment om input te leveren voor de toekomstvisie.
Onze ondergrond is constant onderhevig aan verandering en het gebruik ervan kan veelal niet los worden gezien van het gebruik van de bovengrond. Er liggen buizen en leidingen dwars door Nederland voor het transporteren van onder meer gas, stroom en data. Ons drinkwater komt hiervandaan en we verwarmen kantoren en woningen met aardwarmte. Verder winnen we er onze energie. We staan daarnaast voor belangrijke (maatschappelijke) opgaven zoals de opslag van CO2 in lege gasvelden en willen we diesel opslaan in zoutcavernes.
Nu geldt nog voor de ondergrond het principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’. Vanwege dit spanningsveld en het toenemende gebruik van de ondergrond is door het Rijk besloten om een Structuurvisie voor de Ondergrond op te stellen. Deze zal duidelijkheid bieden over het gebruik van de ondergrond en dienen als bredere ruimtelijke afweging. Uitgangspunt is dat het Rijk terughoudend zal zijn bij het maken van reserveringen op de ondergrond; alleen bij (voorziene) knelpunten zal het Rijk sturend optreden.
Inzage
De verwachting is dat het Rijk medio 2016 de structuurvisie vaststelt. In de aanloop ernaartoe ligt momenteel de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau planMER Structuurvisie ondergrond ter inzage. De notitie kan worden gezien als het plan van aanpak voor het nog op te stellen milieueffectrapport, dat gelijktijdig met de structuurvisie wordt voorbereid. De volgende vragen zullen worden beantwoord in het nog op te stellen milieueffectrapport:
- Welke activiteiten in de ondergrond raken aan elkaar, positief dan wel negatief?
- Wat zijn de (milieu)effecten van deze activiteiten en via welke maatregelen kunnen deze effecten worden voorkomen?
- Op welke termijn, op welke plek en tussen welke activiteiten ontstaat er zoveel drukte in de ondergrond dat er waarschijnlijk knelpunten ontstaan?
- Kunnen deze functies onder voorwaarden naast elkaar bestaan of sluiten deze elkaar uit?
- Welke bijdrage kan de ondergrond bij verschillende scenario’s leveren aan onder andere de drinkwater- en energievoorziening?
Samen regionaal prioriteitenlijst opstellen
Nu het Rijk een afwegingssystematiek van de belangen van overheden en bedrijfsleven in de ondergrond gaat ontwikkelen, is het van belang om actief mee te denken en te zorgen dat relevante zaken volwaardig worden meegenomen in de inventarisatie en analyse. Wie weet worden kansen zichtbaar of kunnen tijdig risico’s (bijvoorbeeld een knelpunt) worden blootgelegd.
Ik heb er tijdens de startbijeenkomst van de Tafel Ruimte & Infra op gewezen dat nu het moment is om de kans voor inspraak aan te grijpen. Ik riep leden niet-leden van de Tafel op om ideeën in te dienen over wat in de bodem nodig is voor een sterke, evenwichtige ontwikkeling van de economie in de Metropoolregio Amsterdam. Die oproep is ook aan u gericht! Ik zal de ideeën, of liever, de regionale prioriteiten bundelen en indienen bij het Rijk. U kunt uw ideeën tot 19 maart indienen.
Aandachtspunten conceptnotie
Met name interessant is hoofdstuk 4 van de conceptnotitie (p. 24 e.v.), waarin het plan van aanpak wordt besproken en het beoordelingskader uiteen wordt gezet. Van belang is onder meer de vraag of de onderzoeksmethodiek klopt en of bepaalde zaken mogelijkerwijs nu al over het hoofd worden gezien. Aan het eind van dit jaar wordt de procedure vervolgd doordat het Rijk dan de concept-structuurvisie en het bijbehorende concept-milieueffectrapport ter inzage zullen leggen. Hier kan vervolgens wederom op worden gereageerd. Pas dan zijn de (inhoudelijke) contouren van het nieuwe beleid echt zichtbaar. Desalniettemin is het goed om tijdig mee te denken bij de planvorming en zo nodig nu al te reageren op de voorgestelde onderzoeksmethodiek.
Deadline input
Reacties, vragen en input voor de prioteitenlijst voor de MRA kunt u tot en met 19 maart 2015 sturen aan: anne-marie.klijn@boekel.com en/of r.folkerts@sadc.nl.
Auteur
Anne-Marie Klijn, Partner Bestuursrecht en Omgevingsrecht, Boekel de Nerée
