Slimmer vervoer, schoner vervoer, duurzamer vervoer. Dat is de oplossing voor een stad die steeds meer uit haar voegen barst. Oorzaak: in de stad wonen steeds meer mensen en er vinden steeds meer vervoersstromen plaats, terwijl de leefruimte gelijk blijft. Alleen door de citylogistiek slimmer, duurzamer en schoner te maken, wordt de schaarse ruimte eerlijker verdeeld en verbetert de luchtkwaliteit. Dat betoogt Walther Ploos van Amstel, lector Citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA), in zijn lectorale rede die hij op dinsdag 29 september uitsprak.
Steeds meer mensen wonen en verplaatsen zich in de stad, maar er komt geen vierkante meter bij. Zo’n 10 tot 15% van het verkeer in steden is gerelateerd aan vracht, en dat aandeel begint een probleem te worden. Lector Walther Ploos van Amstel: ‘Vrachtverkeer neemt onevenredig veel ruimte in de stad in, evenals personenvervoer. Op een drukke zaterdag lopen er zo’n 25.000 mensen over het Damrak, terwijl de weg ernaast vrijwel leeg blijft: gereserveerd voor het andere verkeer. Fietsers en voetgangers komen steeds meer in de verdrukking. Die ruimte gaan we terugclaimen.’
Tegelijkertijd vraagt de stad om bevoorrading die steeds fijnmaziger en just-in-time is. Het aantal restaurants en afhaalwinkels, zoals AH To Go, neemt sterk toe, en die hebben ad hoc voorraad nodig. Maar ook consumenten vragen hierom: we shoppen steeds meer via internet, en we worden ouder, wat meer thuisbezorgingen met zich meebrengt.
Slimmer
Hoe zorgen we nu dat we met minder vrachtwagens en minder uitstoot dezelfde bevoorrading kunnen regelen? Ploos van Amstel zet in zijn rede uiteen wat hiervoor nodig is. Ten eerste slimmervervoer. Op dit moment rijden veel bestelbussen van verschillende leveranciers rond die maar voor een klein deel beladen zijn. ‘Met het slimmer organiseren van het transport, kunnen we het vervoer met de helft doen afnemen,’ aldus Ploos van Amstel. Zo adviseert Ploos van Amstel vanuit het HvA-onderzoeksprogramma Urban Technology de gemeente Amsterdam bij het slimmer organiseren van de goederenstromen voor eigen inkoop, onder andere door leveranciers te laten samenwerken.
Schoner en duurzamer
Daarnaast onderzoekt Ploos van Amstel hoe het vervoer in de stad schoner en duurzamer kan. Een voorbeeld van duurzame citylogistiek is om afleverpunten in te stellen aan de rand van de stad, waarna leveranciers de binnenstad ingaan met met elektrische voertuigen of cargobikes. Ploos van Amstel: ‘Logistiek dienstverleners zetten in op fietskoeriers. Dat zullen elektrische cargobikes worden met veel laadvermogen. In Amsterdam zullen er daar straks zo’n 1.000 tot 2.000 van rondrijden; het zal het straatbeeld enorm veranderen.’
Daarnaast is distributie over water een schonere vorm van stadslogistiek. PostNL is bezig met de ontwikkeling van floating depots, die Amsterdam invaren om van daar met fietsen of kleine elektrische voertuigen de klanten in de stad te bevoorraden. Ploos van Amstel: “De grote vervoersstromen gaan naar de bouw en de horeca. Juist de bouw is heel geschikt voor het vervoer van materialen over water.’
Belangrijke rol overheid
Voor het slimmer, schoner en duurzamer maken van de stadslogistiek ligt een cruciale rol bij de overheid, aldus Ploos van Amstel. Die moet regelen, coördineren, stimuleren en faciliteren. En in Amsterdam geldt ook: experimenteren. Ploos van Amstel: ‘De overheid moet hier het experiment aangaan samen met bedrijven. Die heeft de sleutel in handen om de markt uit te lokken, te prikkelen en soms te dwingen. Zoals je bij steden met een autoluw centrum ziet: ook ondernemers gaan overstag. Want schone en duurzame steden zijn niet alleen aantrekkelijker om te wonen, maar ook om te investeren.’
