‘Het is logischer om belasting te heffen op wat we niet willen dan op wat we wél willen.’ In die bewoordingen refereert het kabinet in de Miljoenennota aan de vliegbelasting die wordt ingevoerd. Als het niet lukt om op Europees niveau afspraken te maken, dan voert de regering per 2021 een vliegtaks van 7 euro per ticket in, zo herhaalt het kabinet nog maar eens. Op die manier wil het kabinet consumenten en bedrijven stimuleren om meer rekening te houden met het milieu bij reizen, en dus minder voor CO2-uitstoot te kiezen, en juist meer te reizen met bijvoorbeeld de trein.
In de Miljoenennota wordt bijvoorbeeld over het belasten van het vliegverkeer gesproken als het gaat om het verduurzamen van vervoersstromen. Maar de sleutel ligt wellicht bij het stimuleren van wat we – volgens de overheid – wél willen, namelijk milieuvriendelijk reizen met de trein.
Uit onderzoeken van ABN AMRO blijkt dat veel winst is te behalen wanneer reizen per trein goedkoper en gemakkelijker wordt. Slechts een fractie van de buitenlandse vakanties gaat nu per trein: 2 procent van de consumenten kiest hiervoor, terwijl 57 procent voor het vliegtuig kiest. Toch overweegt meer dan een kwart van de Nederlanders om de trein te nemen in plaats van het vliegtuig. Als reizen per trein goedkoper zou zijn, dan zou maar liefst 44 procent voor dit vervoer kiezen. En het is bijna de helft wanneer de trein bovendien sneller zou zijn dan de auto of het vliegtuig.
Trein ontbreekt in Miljoenennota
Het ontmoedigen van het vliegverkeer kan dus samengaan met het stimuleren van vervoer per trein. Het woord ‘trein’ komt in de Miljoenennota echter niet voor. Dat betekent niet dat er geen aandacht voor is. In het Rijksbegrotingsdocument over Infrastructuur en Waterstaat oppert het kabinet dat ook in 2020 het internationaal treinvervoer via ‘drie pijlers’ wordt gestimuleerd: reistijd/frequentie, prijs en comfort. Zo is het startsein gegeven voor de aanbesteding van een directe verbinding tussen Eindhoven en Düsseldorf. Ook wordt er aan gewerkt om de verbinding tussen Amsterdam en Berlijn te versnellen. Aan het eind van 2019 presenteert het kabinet bovendien een plan om de koppeling tussen reizen per trein en vliegtuig te verbeteren.
Auteur: Sonny Duijn, sectoreconoom ABN AMRO.
