De bijeenkomst van Connected Transport (CT) Amsterdam Logistics op 20 november was een groot succes. Na de testdag over connected rijden in juni voor de logistieke vakmensen, waren nu ook bestuurders uitgenodigd. Gedeputeerde Jeroen Olthof van de provincie Noord-Holland en wethouder Marja Ruigrok van Haarlemmermeer spreken met Transport en Logistiek Nederland en Hogeschool van Amsterdam over het thema ‘publiek-private samenwerking in de regio voor slimme, datagedreven logistiek’. Ze maakten daarnaast een proefrit met een vrachtwagen in de connected transportcorridors rond Schiphol.
Tekst: Anke Hoets. Foto’s: Ton Hofstra Fotografie en Anke Hoets.
Gedeputeerde Jeroen Olthof krijgt van HvA-studenten uitleg over de Tobii
De IT-leveranciers die betrokken zijn bij het project, zijn aanwezig. En regionale transporteurs Dobbe Transport, DJMiddelkoop en John Pronk stellen bij deze bijeenkomst vrachtauto’s met chauffeur beschikbaar.Jeroen Olthof is blij met de proefrit: “Ik krijg altijd veel informatie over dit soort projecten, nu kan ik in de praktijk meekijken.” Publiek-private samenwerking heeft in de afgelopen jaren geresulteerd in twee corridors rond de luchthaven en de greenport en Royal FloraHolland. Vrachtwagens communiceren er digitaal met twaalf slimme verkeerslichten, de zogeheten iVRI’s. De chauffeur heeft er een streepje voor, dit betekent dat hij waar mogelijk eerder of langer groen krijgt om door te rijden.
Laagdrempelig
Gedeputeerde Olthof en wethouder Marja Ruigrok hebben digitale mobiliteit in hun beleid omarmd. Connected rijden helpt volgens hen de regio bereikbaar en leefbaar houden door een betere doorstroming. En het kan de sector Transport en Logistiek helpen om te verduurzamen en veiliger te opereren. Deze dag worden ze ook uitgebreid bijgepraat door HvA-studenten die onderzoek doen naar business- en valuecases van connected rijden voor bedrijven en de samenleving. Annemieke de Leeuw begeleidt de studenten. Ze is blij dat de bijeenkomst zo laagdrempelig is: “De studenten leggen hier makkelijk contact. Ze kunnen direct uitleggen wat ze doen en er zijn zelfs al vervolgafspraken gemaakt met geïnteresseerde bedrijven die mogelijk mee willen werken aan de onderzoeken.”
Eyetracking
Marja Ruigrok, naast wethouder ook vicevoorzitter van de Vervoerregio Amsterdam, maakt de proefrit met DJMiddelkoop. “Een beauty en ook nog elektrisch”, zegt ze enthousiast over de vrachtauto. Ze was vijf jaar geleden betrokken bij de installatie van de slimme verkeerslichten en net als Olthof wilde ze connected rijden graag eens van de andere kant ervaren. “Geweldig. Ik kon in de cabine precies zien hoe de app werkt voor het aanvragen en verlenen van prioriteit.”
Lees ook het verslag van de testdag van Connected Transport Amsterdam Logistics in juni.
Tijdens de rit draagt Ruigrok de Tobii-bril. Een derde studententeam van de HvA onderzoekt de bruikbaarheid van deze eyetrackingbril in het vrachtverkeer. Gijs Blijleven: “We meten bijvoorbeeld of en door wat de chauffeur wordt afgeleid onderweg, wat er gebeurt bij het inparkeren en waar zijn ogen naartoe gaan als er een voorrangsmelding is.” In heatmaps wordt het kijkgedrag in beeld gebracht voor analyse. Ruigrok kijkt samen met een student terug wat ‘haar’ Tobii heeft geregistreerd. “Je kan goed zien waar mijn concentratie zit, waar ik naar kijk, dus wat mijn heatmaps zijn.” Jeroen Olthof vult aan: “De combinatie van de Tobii-bril met de informatie die de chauffeur krijgt in de cabine, is hartstikke interessant. Dat kan zoveel opleveren.”
Leren in de praktijk
Nu de transportcorridors volledig operationeel zijn, gaat CT Amsterdam Logistics een nieuwe fase in, die van leren in de praktijk. Het uiteindelijke doel is opschalen. Voor Transport en Logistiek Nederland (TLN) is dat belangrijk om de leden mee te krijgen, zegt Wout van den Heuvel: “Er zijn nu vier transportcorridors in het land en voor ons is het belangrijk dat het netwerk opschaalbaar wordt. Het zijn puzzelstukjes die in elkaar moeten grijpen en dat gebeurt langzaam steeds meer. Dus we moeten gaan doorpakken.”
Tekst loopt door onder foto: v.l.n.r. Stephanie Wagenaar (TLN), Sophie Schuurmans (HvA), Marja Ruigrok (gemeente Haarlemmermeer), Jeroen Olthof (provincie N-H) en Diana Visser.
Zijn TLN-collega Stephanie Wagenaar erkent dat ook bedrijven hierin een rol hebben: “Digitalisering is voor ons een voorwaarde om door te kunnen, ook in Europees perspectief. Dit is eigenlijk wat ieder bedrijf moet willen. En als ieder bedrijf het omarmt, wordt het (financieel) ook interessanter en efficiënter om connected rijden breed toe te passen.”
Overheid erbij houden
Tijdens het rondetafelgesprek over de publiek-private samenwerking blijft de vraag een beetje boven de markt hangen wie nu het voortouw gaat nemen in het opschalen. “Dit is een geweldig project, hiervoor is triple helix bedoeld”, aldus Jeroen Olthof, doelend op de samenwerking tussen ondernemers, overheid en onderzoeksinstellingen. De provincie, die ook wegbeheerder is van de provinciale wegen, heeft volgens hem absoluut ‘de intentie om door te gaan’.
Maar een onmiddellijke uitbreiding van het netwerk van slimme verkeerslichten in de Metropoolregio Amsterdam zit er niet in, geeft Marja Ruigrok toe: “Pas als verkeerslichten aan vervanging toe zijn, kunnen we daar weer naar kijken.” Wout van den Heuvel hoopt dat overheden niet te snel afhaken: “In het begin waren veel regio’s enthousiast over de connected transportcorridors. Maar dan zie je dat overheden zeggen dat er te weinig gebruik wordt gemaakt van de iVRI’s.” De kosten gaan voor de baten uit, schetst hij. “Er is geen chauffeur die dit niet wil, maar het moet wel bruikbaar en betaalbaar zijn.”
Totaalpakket met voor ieder wat wils
Janneke Nijsing van CT Amsterdam Logistics wijst erop dat haar project meer inhoudt dan alleen de slimme verkeerslichten. CT Amsterdam Logistics draait ook om zorg voor de chauffeur en verkeersveiligheid. “We gaan door met implementeren en doorontwikkelen op basis van onze ervaringen in de praktijk.” Ook zij onderstreept dat de connected transportcorridors vooral een publiek-private samenwerking moeten blijven. “Want het is een totaalpakket en de een heeft meer aan dit onderdeel, de ander aan dat onderdeel.”
Jeroen Olthof: “Als wij ons als overheid niet uitspreken voor dit soort initiatieven, dan ben ik bang dat het nooit gaat gebeuren. Wij moeten dus onze nek uitsteken.” Ook Ruigrok blijft participeren in het samen leren. “We moeten gewoon voorwaarts, ook al gaat het niet zo snel als we allemaal zouden willen.”
Oproep Janneke Nijsing
“Wij kunnen de Tobii-bril het hele studiejaar gebruiken. Als er bedrijven zijn die hem willen uitproberen, neem dan contact met ons op. Wij kunnen de bril uitlenen zodat ook anderen hem kunnen testen.”
