De coronacrisis heeft wereldwijd de economische ramingen naar de prullenbak verwezen. De rekenmeesters zijn opnieuw aan het werk geslagen. Amsterdam waarschuwt donderdag voor begrotingstekorten die mogelijk tot andere beleidskeuzes dwingen. Het IMF komt uit op een lagere groei van -7,5% voor de Eurozone. De naam die het geeft aan de crisis gaat ongetwijfeld de geschiedenisboeken in: de Great Lockdown. Onderzoeksbureau SEO concludeert dat de Metropoolregio Amsterdam (MRA) ‘relatief sterk geraakt wordt door de coronacrisis’, mede door het aandeel van sectoren als horeca, groothandel en detailhandel. Het ING heeft twee scenario’s voor de sector transport en logistiek opgesteld.
Eerst de economie van de MRA in het algemeen. Wat zijn daar de effecten van het verlies van omzet en de uitval van productie door de coronamaatregelen? Onderzoeksbureau SEO van de Universiteit van Amsterdam heeft berekend dat de voorspelde regionale groei voor 2020 van 2,3 procent omslaat naar een krimp van de economie van 1,4 procent. De lockdown begon op 15 maart. Tijdens het coronaregime lijdt de MRA maandelijks een economische schade van € 2,3 miljard. Ruim een half miljoen banen staan op de tocht.
Onzekerheid troef
Uitgangspunt van de berekeningen is dat de coronamaatregelen tot 1 juni gelden en daarna de economie weer op gang komt. Met de nieuwe maatregelen die premier Rutte op 21 april heeft afgekondigd, naderen we die datum snel. Zo mag de horeca op z’n vroegst vanaf 19 mei of later weer open. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de horecaeigenaren, maar ook voor de horecalogistiek, merkt ING op: “De belevering van de foodservice is stilgevallen.” Ook VU-hoogleraar Henri de Groot waarschuwde dat een lockdown van drie maanden, ook een ‘intelligente’, een redelijk positief scenario is. Hij benadrukt dat ‘we’ worden gedreven door onzekerheden: “Virologen weten niet hoe ze met het virus moeten omgaan en hun aanpak heeft direct gevolg voor het economisch beleid. Bovendien heeft niemand de aanleiding van deze recessie kunnen voorspellen. Dat maakt het voor economen ook moeilijk om te reageren.”
Amsterdam rekent op begrotingstekorten
De Groot merkte voor beleidsmakers op dat “wat we op 29 februari 2020 verstandig beleid vonden, dit na de crisis waarschijnlijk nog steeds verstandig is. Misschien kunnen we zelfs lange termijn doelen naar voren brengen.” Het is de vraag of dat nog haalbaar is. De gemeente Amsterdam meldt donderdag dat het met een kortdurende coronacrisis al rekening houdt met een begrotingstekort tussen de € 275 – € 360 miljoen in 2020. In volgende jaren komen daar nog miljoenen bij. En bij een lockdown van zes maanden zijn de gevolgen nog groter. De gemeente houdt in dit scenario onder meer rekening met een lagere reserve in het Vereveningsfonds (VeF) wat onder meer de bouwlogistiek gaat merken: “Bij een langdurige crisis moet rekening worden gehouden met meer en langdurige vraaguitval naar grond en lagere grondopbrengsten. De bouwproductie van woningen en ander vastgoed zal dan sterk dalen.”
Transport en logistiek volgens ING
Gezien de onzekere timing van het coronavirus en het onzekere pad van herstel na de lockdown, zijn scenarioanalyses nodig om grip en houvast te krijgen. Dat benadrukken ook de onderzoekers van het ING Economisch Bureau. Zij hebben twee scenario’s uitgewerkt voor de sector Transport en Logistiek: een basisscenario en een scenario waarin Nederland te maken krijgt met een tweede uitbraak van het coronavirus in de winter.
Specialisatie is key
In het basisscenario gaat ING uit van een stapsgewijze heropening van de economie na 1 juni. De luchtvaart wordt het zwaarst geraakt, maar de sector kan de omzet in de zomer weer opvoeren. In wegtransport en logistiek is in de loop van het jaar grotendeels herstel van het omzetniveau mogelijk. Gemiddeld daalt de omzet voor bedrijven in het wegvervoer met 10%, voor logistiek dienstverleners is de voorspelling een daling van 8%. Specialisatie is volgens de onderzoekers “allesbepalend”. Supermarktdistributie loopt als een trein, de horeca is stilgevallen, net als de belevering van veel non-food consumentenproducten als auto’s en sierteelt.
Dubbele dip
In het tweede ‘dubbele dip-scenario’ steekt het coronavirus weer de kop op en daarmee de maatregelen van de overheid. “Er is nu echter ervaring, waardoor er meer maatwerk is en een groter deel van de economie kan blijven draaien”, aldus ING. Wel neemt volgens de onderzoekers de onzekerheid toe. “Bedrijven stellen investeringen langer uit of zelfs af en consumenten doen dit met grotere aankopen. De transport en logistieksector ondervindt in dat geval een langdurige omzetterugval die tot in 2021 aanhoudt en daaropvolgend een trager herstel.” De ING-onderzoekers komen in dit scenario uit op een terugval in de omzet van wegtransporteurs van 16% in 2020 en 13% voor logistiek dienstverleners.
