“Ik geloof in de noodzaak om het denken te veranderen. We verspillen en vervuilen teveel. Maar in deze opdracht zie ik vooral ook business voor bedrijven die mee gaan doen.” Het is duidelijk, Sjoerd Sjoerdsma is de aangewezen persoon om in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) het programma Noord West Connect op te starten. Het programma is gericht op het optimaliseren van logistieke ketens uitmondend in betere bereikbaarheid én schoner vervoer.
De thuisbasis van de per 1 september aangetreden programmamanager Noord West Connect is Hogeschool van Amsterdam, lectoraat Logistiek. Vandaar werkt hij nauw samen met een breed palet van overheids-, kennis- en marktpartijen die betrokken zijn bij transport en logistiek in de MRA en Noord Holland Noord (zie kader). Samen zijn ze de aanjagers van Noord West Connect, het regionale programma binnen het Europese actieprogramma Lean & Green Off-Road. Doelstelling is het vinden van duurzame oplossingen voor het transport van en naar de regio. Het actieprogramma werkt voor en met verladers en vervoerders. Sjoerd: “We willen de CO2-uitstoot verminderen en bereikbaarheid verbeteren door aanpassingen in de logistiek. Ik hoop dat de ondernemers ruimte gaan zien voor het opzetten van nieuwe verbindingen of goederencorridors via spoor en water als alternatief voor wegvervoer. Ladingen bundelen is dan van groot belang. Dat vraagt om onderling vertrouwen en de bereidheid en durf om samen de stap voorwaarts te zetten. Het vraagt ook om een goede business case.”
“Ik zie vooral ook business voor de deelnemers, de omslag in het denken komt er toch wel”
Nextlogic
De programmamanager Noord West Connect draait al dertig jaar mee in de wereld van infrastructuur, transport en logistiek. Bij onder meer Keyrail en Nextlogic stonden optimalisatievraagstukken centraal. Kan de logistiek slimmer en hoe kunnen bedrijven door samenwerking het verschil maken? De resultaten waren volgens Sjoerdsma wisselend. Het conceptuele deel – de analyse en ontwikkeling van oplossingen – lukte meestal wel. Maar de hindernissen werden groter zodra de ondernemers daadwerkelijk praktijkinformatie en assets moesten gaan delen. Bij Nextlogic stappen inmiddels de eerste ondernemers over deze hobbel. Het helpt de containerbinnenvaart met het optimaliseren van de goederenstromen van en naar de Rotterdamse haven. Daar zat voorheen weinig systeem in, zegt Sjoerd: “De congestie was groot, schippers maakten wel afspraken met de verladers, maar niet met elkaar. We hebben met Nextlogic een geautomatiseerd systeem ontwikkeld voor een neutrale en integrale planning, die zorgt voor efficiëntie, overzicht en een betrouwbare goederenafhandeling in de haven.” Hij is trots op het resultaat dat ook voordelen kan hebben voor Noord West Connect.
Beschikbaarheid, schaalbaarheid, duurzaamheid en mobiliteit
Lean & Green Off-Road heeft als leidraad ‘beschikbaarheid, schaalbaarheid, duurzaamheid en mobiliteit’. Dat betekent niet alleen duurzaam voor het milieu, maar ook een duurzaam businessmodel dat in de markt kan worden gezet. “Het heeft geen zin als ondernemers tijd en geld stoppen in een pilot die na een paar maanden in elkaar stort. Er moet een groeiscenario achter zitten. Het doel is daarbij niet nieuwe lading creëren, maar bestaande lading anders vervoeren.” Die scherpe focus kan tot mooie en verrassende resultaten leiden. Zo is in Brabant een treinverbinding ontwikkeld door verladers die normaal gesproken niet snel met elkaar zouden samenwerken. NewWays Brabant heeft de partijen aan elkaar geknoopt. Informatie verzamelen, kansen identificeren en vertrouwen opbouwen waren daarbij de sleutelwoorden.
Tachtig procent van weg naar spoor dankzij WeConnect-app
Individueel hebben de deelnemers in de zogeheten WeConnect-app aangegeven hoeveel lading er naar of van een specifieke regio gaat. Zo werd zichtbaar welke goederenstromen er zijn. De optelsom werd geanonimiseerd toegankelijk gemaakt, zodat bedrijven zelf konden zien waar kansrijke combinaties mogelijk zijn. Alleen de programmanager kan bij de onderliggende informatie en doet de diepere analyse. Sjoerd: “Op basis daarvan kan ik bedrijven benaderen, verkennen of ze bereid zijn om een stap verder te gaan en ze koppelen aan andere partijen, eventueel met non disclosure-afspraken.” Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot het opzetten van een treinverbinding tussen Tilburg en Rzepin/Poznan in Polen. Tachtig procent van het wegvervoer van de deelnemers gaat nu over het spoor. Dat is een verschil van meer dan 3,8 miljoen wegkilometers en zo’n 5.500 ton CO2. Het is de bedoeling dat de WeConnect-app ook binnen Noord West Connect gebruikt gaat worden.
Goederenstromen van en naar de MRA
Sjoerd verwacht met de stakeholders van Noord West Connect dat er volop kansen liggen om ook in de MRA en Noord Holland Noord de efficiëntie in de goederenstromen te vergroten. De belangrijkste voorwaarde is dat er in onze regio een herkomst of bestemming is. Daarnaast moet de last mile levensvatbaar zijn. “Vanuit de regio kun je denken aan verbindingen naar de UK, de Baltische landen en via binnenvaart naar Rotterdam en Antwerpen. Via rail kun je daarnaast denken aan een samenwerking met haven Rotterdam en Venlo richting het Europese achterland.” De kunst is volgens de programmamanager om zendingen en retourstromen te matchen. “Dat hoeven niet per se nieuwe verbindingen te zijn. Ook uitbreiding van bestaande goederenstromen kunnen een oplossing zijn, een trein of barge bijvoorbeeld die twee keer per week vertrekt en bijna voldoende aanbod heeft voor een derde reis. Let wel; partijen met 50 tot 500 containers op jaarbasis kunnen doorslaggevend zijn. Ik hanteer dan ook geen ondergrens.”
(Tekst gaat verder onder video)
Omslag in het denken onvermijdelijk
De programmamanager gaat de komende maanden peilen welke kansen er zijn. Dat betekent onder meer inventariseren van de omvang van bestaande stromen en de herkomst ervan identificeren. Hij begint met partijen die al interesse hebben getoond. Daarna start de zoektocht naar nieuwe partijen met wie een samenwerking mogelijk is. “Met kerngroepen gaan we aan de slag met een helder doel op een bepaalde bestemming. Die methodiek bestaat al bij Lean & Green Off-Road, dus uit die ervaringen kunnen we putten.”
Sjoerd begint in de MRA dus niet ‘from scratch’. Bovendien zijn er al eerder initiatieven geweest. Die hebben niet altijd resultaat gehad, maar daar schrikt hij niet van terug. “Er zijn veel partijen met allemaal een eigen belang, maar ook een overkoepelend belang. Het is aan mij om dat over het voetlicht te brengen.” De deelnemers zullen zelf met oplossingen komen, verwacht hij. “Ik ga niet het wiel uitvinden, maar breng ondernemers bij elkaar, hou vaart in de gesprekken en maak hindernissen kleiner. Zijn er geen kansen voor samenwerking, dan wordt dat vrij snel duidelijk en zetten we er een punt achter.” Om dubbel werk te voorkomen wordt ook gesproken met partijen die al acties hebben lopen, zoals het op kostenefficiëntie en duurzaamheid gerichte The Blue Road van de binnenvaartsector. “Ik ben overtuigd dat ondernemers door samenwerken verder komen. Dan moet ik zelf ook het goede voorbeeld geven?”
Of een ondernemer aan Noord West Connect wil meewerken, is aan hem zelf. ‘Groen’ hoeft daarbij niet de absolute leidraad te zijn, vindt Sjoerd. “Ik zie vooral ook business voor de deelnemers. En de omslag in het denken komt er toch wel. Daar ben ik van overtuigd.”
Interesse? Mail!
Sjoerd Sjoerdsma is voor een jaar programmamanager en organiseert samen met de partners bijeenkomsten met verladers uit de regio. Bedrijven die zich herkennen in de plannen van Noord West Connect of die interesse hebben, of de bijeenkomsten willen bijwonen, kunnen zich melden bij Sjoerd Sjoerdsma.
De regionale programmamanager Noord West Connect zal nauw samenwerken en afstemmen met de programmapartners. Dat zijn: Tafel Ruimte & Infra van de Amsterdam Logistics Board, Provincie Flevoland, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord NV, Port of Amsterdam, Connekt (Topsector Logistiek) en de Hogeschool van Amsterdam. De laatste treedt op als penvoerder en zal de thuisbasis zijn voor de regionale programmamanager.
Deze partijen bundelen hun kennis en ervaring en initiëren acties en programma’s, onder meer gericht op het anders organiseren van transport van goederen. Een van de initiatieven is het programma Noord West Connect, waarin de ervaringen van het landelijke actieprogramma Lean & Green Off- Road worden benut en toegepast.
